cấp bẩy. Đến sáng thì được cứu thoát. Ông nó đã có lần kể tỉ mỉ chuyện đau
thương ấy với toàn thể gia đình...
Thấy ông vắng nhà, Nhụ hỏi:
- Hôm qua, ông đi đâu hả mẹ?
- Ông đến nhà ông Trương Sần. - Mẹ Nhụ nói rồi cúi xuống cắn đứt
một sợi ni-lông. Xong, mẹ đứng dậy, đi ra trước cửa, bước từng bậc đá ngắn
xuống sông Bạch Đằng. Mẹ lấy tay vục nước mặn, vỗ lên mặt.
Ông Trương Sần là một ông già nổi tiếng về nghề bắt rắn độc, chữa
người bị rắn độc cắn và nuôi rắn độc để bán cho người ta ngâm rượu, trị các
chứng phong. Đôi khi, ông bán nọc rắn cho công ty Dược ở trên tỉnh. Vợ
ông, con ông và cả các cháu ông nữa, đều đã bị giặc Mỹ giết hại trong một
trận bom trút xuống trúng hầm, cuối năm 1966. Ông ở với cô cháu gọi vợ
ông bằng cô. Cô cháu này chuyên làm nghề phơi cá khô cho hợp tác xã.
Ông đã hơn bảy mươi tuổi. Những người trạc tuổi con ông trở xuống, ông
thường không nhớ tên. Khi gọi họ, bao giờ ông cũng gọi thẳng tên bố hay
tên ông họ một cách thân mật đến mức suồng sã. Nhụ biết từ xưa vùng nó
vẫn có cái tục ấy. Người ta có thể gọi tên một người thay cho cả nhà, chỉ
thay đổi tiếng đệm hay thái độ, giọng điệu, để phân biệt nam nữ, trên dưới.
Một lần gặp Nhụ đi học về, từ xa, ông đã kêu lên: "Cu Cõn! Học thế
nào, cháu?" (Cõn là tên lọt lòng của ông nội Nhụ). Rỗi lúc nào là ông hát
lúc ấy. Những câu hát đều do ông nghĩ ra ngay lúc bấy giờ. Hát xong là ông
quên. Nhưng nhiều người nghe ông hát một lần là nhớ mãi. Lần ấy, Nhụ
thấy ông Trương Sần không biết đi đâu về, qua bến phà Rừng. Ông gặp một
ông già bán kẹo kéo, đang đứng giữa đám học trò xúm xít. Ông già này,
người nhỏ bé, gày còm, hom hem, râu thưa và đỏ quạch như râu tôm luộc.
Ông ta đang nhẹ nhàng vuốt kẹo dài ra, trông sợi kẹo trắng và nhỏ như củ
sắn dãi. Rồi bằng một động tác mau lẹ, thành thạo, ông chỉ khẽ gõ ngón tay
dài và thon, là cái kẹo dài và tròn, rụng xuống mặt bàn, từng đoạn nhỏ rất
đều nhau. Lũ trẻ phục lắm. Bỗng phía sau vang lên một tiếng hát trầm và
sâu, nghe vừa ngộ nghĩnh, hài hước, lại vừa có gì bi thảm, không sao lột tả
được:
Hờ... ơ... ơ...
Hôm nay, ông kéo cho đời
Ngày mai, ai sẽ là người kéo ông...
ơ hờ hờ...
Ông già kẹo kéo trợn mắt lên, kinh ngạc. Ông thấy trước mắt mình,
một ông già khác, thấp lùn, béo mập mạp, mặc quần soóc lửng, ngực trần,
da đỏ màu đồng điếu, tóc bạc trắng, cằm nhẵn nhụi, không râu, cổ quấn
quanh một con rắn hổ mang bạnh đang phun phì phì.
