Theo em thì nên sửa cái nhà. Nhà mình nát quá rồi. Con cái đã lớn, cũng để
chúng sĩ diện khi bạn bè đến chơi”. Tôi im lặng. Một đời tần tảo, dè kiệm,
bán mặt cho đất, bán lưng cho trời, đủ ăn đã là may, nay có được vài ba
triệu trong tay, với vợ tôi là một niềm vui lớn, một tài sản lớn. Do vậy tôi
chưa dám nói ra ý định của mình... Nhưng thấy tôi trằn trọc, hình như nhà
tôi hiểu. Một hồi lâu lâu, vợ tôi nói: “Em biết anh muốn dùng số tiền ấy vào
việc gì rồi”. Tôi nhổm dậy: “Ý em thế nào?”. “Em đồng ý. Tiền cũng quý,
nhưng tình còn quý hơn. Anh cứ dùng tiền mà vào đó thăm mộ đồng đội.
Em biết lâu nay anh bứt rứt vì chuyện ấy... Có điều kiện thì nên thực hiện.
Nếu cái tâm mình được thanh thản, ba triệu bạc đâu có đắt”. Quả lâu nay tôi
đã muốn vào Cà Mau một chuyến để thăm lại bến xưa, thăm lại con tàu và
thăm mộ chí đồng đội, nhưng kinh tế eo hẹp quá. Nay được lời, thật mừng.
Tôi choàng tay ôm ngang người vợ, biểu lộ sự biết ơn... Hôm sau, tôi lên
đường. Đi tàu, đi xe, đi xuồng, cuối cùng, từ Năm Căn, tôi cũng tới được
Rạch Gốc. Cảnh vật vừa lạ, vừa quen. Cửa Vàm Lũng kia, vẫn ầm ào sóng
và gió. Rừng đước hai bên sông đã bị phá để làm vuông tôm. Tôi ngược lên
rạch Xẻo Già, đi về phía có con tầu 69... Nhưng nơi đó mênh mông nước.
Người lái xuồng đưa tôi đi, giải thích: “Nó chìm đã hơn mấy tháng nay...,
chắc năm tới thì chìm hẳn”. Tôi nhìn ra, cách bờ vài ba trăm mét, trên mặt
nước, nhô lên một cọc sắt không quá gang tay. Tôi đã nhận ra vật quen
thuộc. Trời ơi, sao cái cột ăng ten tầu 69 nhô lên lại giống như cánh tay
người chết đuối, đang cố nhoai ra cầu cứu đến vậy! Tôi lặng phắc, mặc cho
gió và nước phả tới, hất tung lên người... Vĩnh biệt mày, tàu ơi!...
Tôi muốn tới thăm mộ chí đồng đội, người lái xuồng lắc đầu: “Mộ mấy ảnh,
cái thì bị cuốn ra biển, cái thì đã được quy tập về nghĩa trang. Muốn thăm,
tới đó”. Tôi lại lóc tóc đi. Nhờ sự giúp đỡ của người quản trang, tôi tìm
được mộ của bốn đồng đội tàu 69. Nhưng buồn biết chừng nào, họ đều “vô
danh”. Sao lại “vô danh” chứ? Khi chúng tôi chôn cất, có bia mộ bằng cây
rừng, có sơ đồ mộ chí cơ mà... Khi tôi hỏi điều ấy, người quản trang đáp:
“Lâu quá rồi, gỗ thì mục, biển thì xói vô, đất lở, rừng lở. Địa hình đâu còn
như xưa...”. Tôi lặng người. Anh Hấn ơi, anh Dĩ ơi, anh Thập ơi, Loan ơi, ai
nằm mộ nào thì ới to lên một tiếng! Gọi to lên như ngày nào chúng mình
vẫn hò nhau đi săn tàu địch trên kênh... Phan Hải Hồ lính báo vụ tàu 69,
người được vào đảng chính thức trên boong trong cái đêm tàu chúng mình
bị địch quây ngoài cửa vàm, từ ngoài Bắc lặn lội vào thăm các anh đây...
Sao các anh lại không có danh, không có quê thế này? Sống, các anh đi “tàu
