phát ra tiếng coong coong như tiếng gõ kim loại. Mới làm việc có nửa ngày
mà đã mẻ hàng trăm chiếc rìu.
Có hẳn một đội chuyên mài lưỡi rìu vẫn không kịp. Lý Hồng, một thợ
rèn nổi tiếng của làng Đoan Lễ phải đưa hết thợ cùng tất cả các bễ rèn của
làng đến tận nơi đẽo cọc để rèn và sửa rìu. Để giữ bí mật, bễ rèn đều đặt
trong các hang núi gần đó. Tính ra có tới hơn chục bễ với hàng trăm thợ rèn
suốt ngày đêm đỏ lửa. Tiếng quai búa đập sắt chan chát làm rung động cả
vách hang. Một người thợ dùng chiếc kìm dài lôi cục sắt đỏ hồng đặt lên đe,
hai người khác giơ búa quai nhịp nhàng và cứ vài lần đỏ lửa, vài lần cục sắt
đỏ đặt lên đe đã biến dần cục sắt thành hình chiếc rìu. Và khi họ tôi cho lưỡi
rìu cứng và sắc đều phải nung đỏ rồi nhúng vào chậu nước phát ra tiếng réo
sôi xèo xèo, hơi nước bốc mù mịt.
Vài ba vạc cháo loãng đặt xen kẽ giữa các bễ rèn làm đồ giải khát cho
thợ. Vạc nào cũng đậy kín mít một chiếc vung đan bằng cật tre đã ngả màu
nâu xỉn nay đều phủ trắng tàn than, mỗi khi có người uống nước cháo lại
thổi phù phù trước khi mở vung, khiến tàn than bốc bay như một đàn bướm.
Những người thợ dù thân trần đóng khố nhưng mồ hôi vẫn toát ra như
tắm, thỉnh thoảng họ lại cúi xuống kéo chiếc vạt khố lau khuôn mặt đẫm mồ
hôi để lại những vệt hoen nhọ.
Cùng với những người lính cưa, đẽo hàng ngàn chiếc cọc lim, những
người thợ rèn cũng thay nhau làm việc như không hề biết mệt mỏi. Tất cả
đều đồng tâm hiệp lực sao cho công việc xong sớm, để quân ta có phương
tiện lừa bắt giặc. Ai nấy đều ý thức được rằng công việc mình đang làm
cũng chính là việc đánh giặc.
Sau năm ngày đêm hối hả làm việc cật lực với tinh thần “Sát Thát”, số
cọc do những người lính mình đồng da sắt cưa cắt, đẽo vạc xếp thành từng
đống cao như những trái núi, phân chia loại nào ra loại đó. Có loại thân dài
tới hơn sáu sải tay, có loại bốn, năm sải, có loại chỉ hơn ba sải, lại cũng có
loại dài tới gần chục sải. Trước khi đưa cọc xuống thuyền chở về từng khu
vực, Quốc công tiết chế Hưng Đạo vương đích thân đến tận nơi yên ủi
những người lính và những người thợ, tiện thể ông kiểm xét cả về số lượng
