- Như thế là tơ-rớt cướp lãi của các ông, – Ernest nói. – Và các ông
nhảy vào làm chính trị định để ban hành luật pháp mới, quét sạch tơ-rớt và
cướp lại số tiền lãi chứ gì?
- Những khi diễn thuyết trước các chủ trại, chính tôi cũng vẫn nói như
thế. Những lời ông vừa phát biểu tức là gói ghém được tất cả ý nghĩa của
chúng tôi.
- Nhưng tơ-rớt sản xuất sữa vẫn rẻ hơn các chủ sữa độc lập, có phải
không? – Ernest hỏi.
- Còn nói gì nữa! Nó tổ chức như trời ấy, lại dùng toàn máy móc tối
tân. Vốn của nó bao nhiêu, làm gì nó không làm thế được?
- Điều đó khỏi phải bàn, – Ernest đáp. – Nhất định là nó làm được như
thế và nó đương làm như thế.
Đến đây, ông Calvin lao vào một bài diễn văn chính trị để trình bày
quan điểm của mình. Một số người khác theo dõi ông một cách nhiệt tình
và tất cả đều la lên phải phá các tơ-rớt.
- Óc họ đơn giản một cách đáng thương hại, – Ernest nói thêm với tôi.
– Họ đã nhìn thấy cái gì thì họ nhìn thấy rất rõ, chỉ phải một nỗi là họ không
nhìn được xa quá tầm mũi của họ thôi.
Một lát sau, anh lại tiếp tục cuộc thảo luận và theo thói thường đặc biệt
của anh, anh lái cho đến hết buổi tối.
- Tôi đã chú ý nghe tất cả các ông, – anh bắt đầu, – và tôi thấy rõ rằng
các ông là những người kinh doanh theo lối chính thống. Đối với các ông
thì cuộc đời tóm tắt lại tức là tiền lời. Các ông có một lòng tin chắc chắn và
bền bỉ rằng các ông sinh ra chỉ cốt để kiếm lời. Duy có một điều phiền, là
giữa lúc các ông đang kiếm lời thì các tơ-rớt đến cướp tiền lời của các ông.
Thế là các ông ở một tình trạng tiến thoái lưỡng nan, trái hẳn với cái mục
đích các ông sinh ra ở đời, và theo các ông tưởng thì chỉ có một lối ra là đập
tan cái tổ chức nó đã cướp đoạt tiền lời của các ông.
“Tôi đã nghe rất kỹ. Tôi thấy chỉ có một cái tên này là tóm tắt được bản
chất của các ông. Tôi sẽ gọi các ông bằng cái tên ấy. Các ông là những
người phá máy. Các ông có hiểu một người phá máy là thế nào không? Để
tôi nói các ông nghe. Hồi thế kỷ mười chín, ở nước Anh, đàn ông đàn bà dệt
vải bằng khung cửi tay ngay ở trong nhà. Sản xuất theo cái hệ thống tại gia
