mặt tôi như thế khuyên một đứa vô đạo đức phải ăn ở cho đứng đắn. Nhưng
ta hãy quay trở lại vấn đề. Những cái tôi viết được in ra, công chúng chấp
nhận nó, đã tạo nên một sự thay đổi trong những sợi dây yêu đương của tình
yêu của cô. Martin Eden không thôi với những tác phẩm đã viết xong từ
lâu, cô không lấy đâu. Tình yêu của cô đối với hắn đã không đủ mạnh mẽ
để khiến cô lấy hắn. Nhưng bây giờ thì tình yêu ấy đã đủ mạnh rồi và tôi
khó mà có thể tránh được cái kết luận rằng sức mạnh của nó dâng lên do
những tác phẩm của tôi đã được in ra và đã được công chúng chấp nhận.
Đối với cô, tôi không nói đến tiền nhuận bút làm gì, tuy tôi chắc rằng nó đã
đem lại sự thay đổi đối với ba cô và mẹ cô. Tất nhiên, điều đó chẳng làm tôi
sung sướng. Nhưng tệ hơn cả là nó làm tôi phải nghi ngờ tình yêu, tình yêu
thiêng liêng. Phải chăng tình yêu là cái gì thô kệch đến nỗi phải nhờ sách in,
phải nhờ công chúng nuôi dưỡng? Hình như đúng như vậy đấy… Tôi hằng
ngồi, hằng suy nghĩ về nó cho đến khi đầu óc tôi rối tung lên.”
“Tội nghiệp cái đầu thân yêu,” nàng đưa bàn tay lên và lồng những
ngón tay mình qua mớ tóc gã một cách trìu mến. “Đừng để cho nó rối tung
lên nữa. Chúng ta hãy bắt đầu lại từ đầu. Em vẫn yêu anh. Em biết rằng em
yếu đuối đến nỗi đã vâng theo ý muốn của mẹ em. Đáng lẽ em không nên
làm như vậy. Em vẫn thường nghe anh nói một cách hào hiệp, đầy lòng
nhân ái đến sự yếu đuối, nhẹ dạ của con người. Anh hãy mở lòng nhân ái ấy
đối với em. Em đã hành động sai lầm. Anh hãy tha thứ cho em.”
“Ờ, thì tôi tha thứ,” gã nói một cách bực tức. “Thật là dễ khi thực ra
không có gì đáng phải tha thứ cả. Cô không làm gì mà phải cần đến sự tha
thứ. Người ta chỉ hành động theo khả năng của mình, người ta không thể
hành động hơn thế. Cũng giống như bây giờ tôi xin cô tha thứ cho vì tôi đã
không đi tìm một việc làm.”
“Ý em là ý tốt,” nàng cãi. “Anh cũng biết đấy. Em không thể nào yêu
anh mà lại không mong muốn những điều tốt cho anh.”
“Đúng rồi, nhưng cô cũng có thể hại tôi vì ý định tốt của cô đấy. Phải
rồi, đúng rồi.” Gã nói át ý muốn phản đối của nàng. “Cô có thể làm hại
công việc văn chương và sự nghiệp của tôi. Hiện thực chủ nghĩa là cái khẩn
khiết đối với bản chất của tôi, bọn tư sản ghét hiện thực chủ nghĩa. Bọn tư
sản là một lũ hèn nhát. Chúng sợ cuộc sống. Và mọi cố gắng của cô đều tập
