Cái cô Ruth tư sản có thực này, với tất cả những nhược điểm tư sản của cô
ta, với những cái chật hẹp vô vọng của cái tâm lý tư sản trong đầu óc cô ta,
thì quả gã chưa hề yêu.
Nàng bỗng cất tiếng nói:
“Em biết rằng hầu hết những điều anh nói đều đúng cả. Em quả là có
sợ cuộc sống. Em đã không yêu anh đầy đủ. Em cần phải học để yêu hơn
nữa. Em yêu anh vì anh là anh bây giờ, vì anh đã là anh trước kia, yêu cả
cái con đường mà anh đã tự cải biến mình. Em yêu cả những điều bất đồng
của anh với cái mà anh gọi là của giai cấp em, yêu anh vì niềm tin của anh
mà bây giờ em chưa hiểu được, nhưng em biết rằng sau này em có thể hiểu.
Em sẽ tận tụy đem cả đời em ra để mà hiểu nó. Ngay cả đến việc anh lại hút
thuốc, và những lời thề bồi, chửi rủa của anh – chúng là một phần của anh,
và em cũng yêu cả chúng nữa. Em còn có thể học tập. Mấy phút qua em đã
học được rất nhiều. Cái việc em dám đến đây hôm nay là một bằng chứng
của những cái mà em đã học được. Ôi, Martin…”
Nàng nức nở và ép chặt vào người gã.
Lần đầu tiên cánh gã ôm lấy nàng một cách trìu mến và có thiện cảm,
nàng nhận thấy điều đó, nàng sung sướng cựa mình, nét mặt bừng lên rạng
rỡ.
“Quá muộn rồi!” Gã nói và nhớ lại lời Lizzie. “Tôi là một con người
ốm yếu, không phải ốm yếu về thể xác đây, trong tâm hồn tôi, trong trí óc
tôi cơ. Hình như tôi đã mất hết cả lòng ham sống rồi. Tôi dửng dưng với tất
cả. Nếu cô nói với tôi thế này vài tháng trước đây thì tình hình có lẽ đã
khác. Bây giờ thật đã quá muộn.”
“Không quá muộn đâu,” nàng kêu lên. “Em sẽ cho anh thấy là không
quá muộn đâu. Em sẽ chứng tỏ để anh thấy rằng tình yêu của em đã lớn lên,
đối với em bây giờ nó lớn hơn cả giai cấp của em, hơn tất cả những gì thân
thiết nhất đối với em. Tất cả những gì thân thiết nhất đối với giai cấp tư sản
em đều vứt bỏ đi tất. Em không còn sợ cuộc sống nữa. Em sẽ rời bỏ ba em
và mẹ em, mặc cho tên em trở thành một chuyện cười cho các bạn hữu. Em
sẽ đến đây ở với anh ngay bây giờ, không cần cưới xin gì cả, nếu anh muốn
như thế, em sẽ lấy làm kiêu hãnh và sung sướng được sống với anh. Nếu em
đã là một kẻ bội phản trong tình yêu, thì bây giờ, vì tình yêu, em sẽ nguyện
