chỉ gặp bức tường man rợ vững chắc. Bọn thổ dân ở bên lề thế giới, mặt bôi
những vết sơn khi xuất trận, đã đánh lui họ khỏi bờ biển. Sau cùng, khi một
chiếc thuyền bị phá hủy và các người trên thuyền bị giết chết hết, viên
thuyền trưởng liền bỏ giở cuộc thám hiểm rồi cho quay trở về hướng Bắc.
Nhiều năm tháng trôi qua. Chàng đã làm việc dưới quyền của
Tebenkoff trong khi đồn Michaelovski đang được xây cất, và chàng đã sống
hai năm tại xứ Kuskowin. Liền hai mùa hạ, vào tháng Sáu, chàng tìm cách
để tới mũi eo biển Koizebue. Vào dịp này các bộ lạc hợp nhau để trao đổi
hàng hóa; tại đây người ta thấy những tấm da hươu sao từ Siberia đem lại,
ngà voi của xứ Diomedes, da hải mã từ những miền duyên hải Bắc Cực,
những chiếc đèn bằng đá lạ lùng, được trao đổi từ bộ lạc này sang bộ lạc
khác, nhưng không ai rõ xuất xứ, và có lần cả một con dao chế tạo tại Anh;
Subienkow biết rằng đây là chỗ tiện lợi nhất để tìm hiểu về địa dư. Vì chàng
đã gặp những người Eskimo ở eo biển Norton, Đảo King và đảo St.
Lawrence, Mỏm Hoàng Tử Wales và Mỏm Barrow. Những nơi đó còn có
những tên khác nữa, và khoảng cách phải tính bằng ngày đi đường.
Những người man rợ tới đổi chác hàng hóa tại đây đã từ một vùng rộng
bao la tới, và những cây đèn bằng đá và con dao bằng thép kia lại từ một
vùng rộng lớn hơn nữa tới sau khi được trao đổi qua tay nhiều người.
Subienkow đã dùng đủ cách, hăm dọa, tán tỉnh, đút lót. Chàng gặp tất cả
những người đã từng đi xa hay thuộc những bộ lạc lạ. Chàng được nghe kể
nhiều chuyện hiểm nguy không kể xiết, được nghe người ta kể lại về những
thú rừng, những bộ lạc không ưa người lạ, những khu rừng không sao vào
được, những dãy núi cao hùng vĩ; nhưng ngòai những chuyện đó, chàng còn
được nghe đồn đại về những người da trắng, mắt xanh, tóc vàng, chiến đấu
dữ tợn như quỷ và luôn luôn chỉ lo tìm dã thú. Họ ở về phía đông, tuốt mãi
về phía đông xa tắp. Chưa ai gặp họ. Người ta chỉ kháo như vậy mà thôi.
Thật là một ngôi trường khó học. Người ta không thể hiểu rõ ràng về
địa dư qua những thổ âm kỳ lạ, theo lời nói của những kẻ có đầu óc tối tăm
coi chuyện hoang đường là chuyện thật và đo những khoảng đường xa bằng
những "giấc ngủ" dài ngắn tùy theo đường đi khó hay dễ. Nhưng sau cùng
có một câu chuyện phong thanh làm cho Subienkow phấn khởi. Những
người mắt xanh đó sống tại một vùng ở về phía Đông bên một con sông lớn.
