khách khứa khác. Chúng tôi đang ngồi trong phòng khách chờ mọi người
đến đông đủ thì anh vào, trông đến là thảm hại. Tối hôm ấy là tối họp mặt
của các mục sư – ở nhà, ba tôi vẫn thường gọi thế. Ngồi giữa các nhà tu
hành, Ernest nhất định là lạc lõng.
Trước hết, quần áo anh không vừa người anh. Anh bận một bộ đồ may
sẵn bằng vải sẫm, xộc xà xộc xệch. Trong thực tế, chẳng có thứ quần may
sẵn nào mà anh mặc vừa. Tối hôm ấy, mà bao giờ cũng thế: các bắp thịt của
anh hằn lên mặt vải. Vai anh u lên, và cái áo vét-tông anh bận dăn dúm cả ở
giữa hai vai. Cổ anh banh ra, chắc nịch: giống hệt cổ những kẻ đi đánh nhau
ăn giải(6). Tôi nghĩ bụng: Té ra nhà triết học xã hội, nguyên làm nghề bịt
móng ngựa, mà ba tôi đã phát hiện được, ngài là như thế đấy. Vai u thịt bắp
như thế, thật đúng quá đi rồi. Tôi liền liệt anh vào hạng dị nhân và coi anh
như một lão Blind Tom(7) của giai cấp công nhân.
Rồi anh lại bắt tay tôi nữa kia chứ! Anh xiết mạnh quá, chặt quá, nhất
là anh nhìn tôi một cách táo tợn bằng cặp mắt đen lay láy – táo tợn quá,
theo ý tôi. Các bạn cũng thừa hiểu tôi là sản phẩm của hoàn cảnh và khi ấy
bản năng giai cấp của tôi rất mạnh. Giá một người đàn ông thuộc giai cấp
tôi cũng táo tợn như thế thì không thể nào tha thứ được. Tôi đành cúi nhìn
xuống đất. Lúc anh đi khỏi, tôi nhẹ cả người, quay lại nhìn đức Giám mục
Morehouse. Đức Giám mục là một người tôi rất mến, một người đứng tuổi,
hiền hoà, nghiêm chỉnh, tướng mạo và từ tâm hệt như đức Chúa. Chẳng
những thế, Người còn là một nhà học giả.
Nhưng cái táo tợn mà tôi tưởng là tự phụ đó lại là đầu mối cho tôi tìm
hiểu bản chất của Ernest Everhard. Anh giản dị, ngay thẳng, chẳng biết sợ
cái gì và không thích mất thì giờ vào việc xã giao. kiểu cách. Mãi về sau,
anh giải thích: “Em rất hợp ý anh, làm sao anh lại không nhìn thẳng vào
người mà anh ưa thích?” Tôi đã bảo, anh chẳng sợ một cái gì. Anh là người
bản chất quý phái, mặc dầu anh đứng trong phe thù địch của bọn quý phái.
Anh là một siêu nhân, một “Con vật tóc vàng” như Nietzsche(8) đã miêu tả,
và cộng thêm vào đó, anh mang những tư tưởng dân chủ cháy rực trong
người.
Vì mải tiếp những người khác, và cũng vì sẵn có ấn tượng xấu, tôi quên
khuấy mất nhà triết học của giai cấp công nhân, mặc dầu tôi có chú ý đến
