thuẫn xã hội. Phần nhiều những nhân vật tư sản, như Orgông, Acgăng hay
Acnônfơ… ở phần kết thúc vở kịch “tỉnh ngộ” một cách quá dễ dàng.
Mâu thuẫn gay gắt trong vở Tactuyp được giải quyết bằng sự can thiệp
của nhà vua anh minh và sáng suốt. Quả thật, ngay ở những tác phẩm xuất
sắc nhất của Môlie, lòng căm thù chỉ âm ỉ cháy, mà chưa bốc lên thành
những ngọn lửa. Khi sân khấu buông màn xuống, cái xã hội mà Môlie trình
bày, sau những cơn biến động, trở lại yên tĩnh; gia đình lại yên vui, các
cặp tình nhân lại yêu nhau; cuộc sống không tiến lên với một chất lượng
mới.
Văn học cổ điển, với Cornây, Raxin, Môlie, La Fôngten, đã xây dựng
chủ nghĩa hiện thực tâm lý và đã đóng góp một phần quan trọng vào công
cuộc hình thành chủ nghĩa hiện thực trong văn học Pháp. Nó tiếp tục truyền
thống đấu tranh chống cường quyền, chuẩn bị địa hạt hoạt động cho các nhà
văn thế kỷ XVIII và báo hiệu chủ nghĩa hiện thực phê phán sẽ ra đời vào
nửa đầu thế kỷ XIX, với ngọn cờ vinh quang của Stăngđan, Bandắc.
Môlie là một trong những nhà viết hài kịch lớn nhất của thế giới. Tác
phẩm của ông khá quen thuộc với nhân dân các nước. Hiện nay, ở Pháp, ở
Đức, ở Liên Xô v.v… người ta vẫn thường diễn những vở kịch danh tiếng
của ông và những buổi diễn ấy được hoan nghênh nhiệt liệt. Tư tưởng và
nghệ thuật của Môlie đến nay vẫn còn là những bài học lớn cho mọi người.
Ở Việt Nam, cách đây khoảng bốn mươi năm, đã có bốn năm vở được
“diễn ra quốc âm”; những vở ấy không hẳn là những bản dịch nguyên bản
của Môlie, mà là những bản phỏng dịch với ý định của người dịch là áp
dụng những vở kịch ấy vào xã hội Việt Nam lúc bấy giờ. Hiện nay, do nhu
cầu của một số trường Đại học, của một số lớp bổ túc văn hoá, của sân khấu
Việt Nam và của xã hội, chúng tôi thấy cần thiết phải dịch một số hài kịch
của Môlie để đáp ứng những nhu cầu trên. Các bạn học sinh, sinh viên, giáo
viên, các bạn làm công tác nghệ thuật sân khấu, các bạn quan tâm đến vấn
đề kịch nói, chắc chắn sẽ thấy ở Môlie những bài học quý báu.
Dịch một nhà văn lớn như Môlie, lại là một nhà viết hài kịch - là một
công tác khó khăn. Chúng tôi nhằm mục đích chủ yếu là dịch sao cho đúng
