KẺ GHÉT ĐỜI - Trang 7

công được xây dựng, nhiều công ty thương nghiệp, hàng hải được thành
lập. Nhà nước quân chủ thế kỷ XVII đóng một vai trò tích cực trong sự
nghiệp xây dựng những lực lượng tiến bộ (đặc biệt là tư bản công nghiệp)
trong lòng chế độ phong kiến. Tuy vậy, chế độ phong kiến ấy vẫn ngăn trở
và càng ngày càng ngăn trở những lực lượng mới phát triển và bao giờ
cũng là một công cụ phục vụ bọn quí tộc đã quy phục nhà vua và được Lu-y
XIV tập họp lại quanh cung đình. Đó là một mâu thuẫn gay gắt của chế độ
quân chủ chuyên chế; nó muốn giữ một thế quân bình giả tạo trong xã hội
và muốn điều hoà những mâu thuẫn giữa các giai cấp. Bọn quí tộc hàng tỉnh
ngày càng sa sút; chúng sống một cuộc đời ăn bám, thảm hại, “vô ích cho
xã hội, cho gia đình và cho bản thân nữa, thường thường chẳng có nhà cửa,
quần áo và cũng chẳng có mảy may tài đức”. Trái lại, bọn quí tộc đầu sỏ
quây quần quanh nhà vua, sống xa hoa tại cung đình Verxay lộng lẫy.
Chúng ăn chơi xa xỉ, sống những ngày tàn trong truỵ lạc, nhục nhã và được
nhà nước coi là hạng vương tôn đứng hàng đầu trong xã hội, làm thành một
bầu hào quang giả tạo cho “Vua mặt trời” (Đ. Chế độ quân chủ chuyên chế
là một bộ máy quan liêu nặng nề dùng để đàn áp những từng lớp dưới, nhất
là những người nông dân bị bọn quí tộc trực tiếp bóc lột. Suốt thế kỷ XVII,
những cuộc khởi nghĩa của nông dân, nhiều khi liên kết với những người
thợ thủ công, nổ ra liên tiếp. Đời sống của nông dân ngày càng khốn đốn;
ngoài tô tức nặng nề phải nộp cho bọn chúa đất, họ còn phải nộp nhiều thứ
thuế hết sức vô lý, và còn chịu đựng những tai hoạ mới của hình thức bóc
lột tư bản chủ nghĩa dần dần thâm nhập vào nông thôn lúc ấy. La Bruyerơ
đã mô tả một cách hiện thực và chua xót những người nông dân sống ở cái
“Đại thế kỷ” ấy như sau: “Người ta thấy nhan nhản ở ngoài đồng những
con thú rừng, cả đực lẫn cái, đen đủi, tái mét, nắng cháy xém, cặm cụi trên
đồng ruộng; chúng ra sức đào xới, không hề mỏi mệt. Chúng kêu lên những
tiếng ấp úng. Khi chúng đứng thẳng dậy thì ta thấy những khuôn mặt người.
Ấy, chính những súc vật ấy là người thật. Đêm, chúng chui vào hang ăn
miếng bánh mì đen, uống nước lã, ăn rễ cây mà sống” (Những tính cách).