không đem được cho anh chút vết tích nào có thể chứng minh rằng cả hai
hồi đó hiện hữu thật sự chứ không phải là trong một giấc mơ, khác nào
người thợ lặn chỉ đem từ đáy nước lên một mớ rong hay vài hòn sỏi...
Cả cô de Galais và tôi đều không thể nén nổi một cái mỉm cười rất
buồn. Cô quyết định giải thích cho anh hiểu:
“Anh không bao giờ còn tìm thấy được tòa lâu đài tráng lệ mà cha tôi
và tôi đã sắp đặt cho em Frantz đáng thương. Cả đời chúng tôi chỉ lo cưng
chiều nó. Thật là một con người lạ lùng nhưng cũng đáng yêu dường ấy!
Nhưng rồi tất cả đều cùng với nó tan biến hết trong đêm đám cưới bị lỡ dở.
Cha tôi đã bị tán gia bại sản mà chúng tôi đâu có biết. Frantz có vay nợ
nhiều, tới khi hay tin nó bỏ trốn, các bạn nó đều tới đòi chúng tôi. Chúng
tôi đã phá sản hoàn toàn. Rồi mẹ tôi mất. Vậy là chỉ trong có mấy ngày mà
bao nhiêu bè bạn chúng tôi đều bỏ đi hết. Nếu chưa chết, Frantz nên trở về
nhà. Nó sẽ gặp lại các bạn cũ và vị hôn thê; tiệc cưới bị gián đoạn sẽ tiếp
tục, biết đâu mọi sự sẽ chẳng trở lại giống như cũ. Nhưng dĩ vãng có bao
giờ sống lại được đâu!”
Meaulnes trầm ngâm:
“Biết đâu đó!”
Rồi anh không hỏi gì nữa.
Trên bãi cỏ thấp đã bắt đầu úa vàng, chúng tôi ba người bước đi không
tiếng động. Augustin đi bên tay phải cô gái mà anh đã tưởng không bao giờ
gặp lại. Mỗi khi anh hỏi một câu đau đớn nào, cô gái chậm rãi quay khuôn
mặt lo lắng dễ thương lại phía anh để đáp lời. Có một lần khi nói với anh,
cô gái nhẹ nhàng đặt bàn tay lên cánh tay anh, một cử chỉ đầy tin cậy và
yếu đuối. Tôi không hiểu tại sao Meaulnes lại cứ tỏ ra như một người
khách lạ; một người không tìm thấy vật muốn tìm để không còn gì khác
làm cho lưu ý tới nữa? Hạnh phúc này, ba năm trước bắt gặp, có lẽ anh
không thể chịu đựng nổi mà không kinh hoảng hay phát điên lên. Nguyên
do từ đâu đưa đến khoảng trống rỗng, sự xa cách, vẻ hèn yếu không kham
nổi sung sướng hạnh phúc mà anh đang có lúc ấy?
Chúng tôi đi tới gần khu rừng nhỏ ban sáng ông de Galais đã cột con
ngựa. Mặt trời sắp lặn, trải dài những cái bóng của chúng tôi trên mặt cỏ. Ở
