Thôi, thế là hết những cuộc nhắm mắt lao mình ra đi bằng xe ngựa;
hết cuộc dạ hội kỳ lạ... Còn lại chỉ là nỗi đau ghê gớm đè nặng tâm hồn.
Tôi bảo cho học trò biết là sáng nay không học. chúng từng tốp nhỏ ra
về, đem cái tin chẳng lành đi khắp mọi nơi. Về phần tôi, chụp lấy cái mũ
đen và bận cái áo đuôi tôm có viền, tôi thất thểu, buồn rầu đi về phía Les
Sablonnières.
Tới trước ngôi nhà mà ba năm trước chúng tôi đã mất bao công tìm
kiếm, tôi thấy lòng ngậm ngùi thổn thức! Chính trong căn nhà đó, Yvonne
de Galais, vợ của Augustin Meaulnes đã chết hôm qua. Một kẻ lạ có thể sẽ
cho đây là một giáo đường vì tại cái chốn chơ vơ trơ trọi ấy, sự im lặng đã
tràn ngập từ đêm trước.
Trong cái buổi sáng khác biệt này, một tia nắng rớt của mùa thu đang
len lỏi qua các cành cây đã chứng kiến sự đau đớn trong tôi như vậy đó.
Làm sao tôi có thể kháng cự được với nỗi phẫn nộ ghê gớm và nguồn nước
mắt đang làm cho tôi muốn nghẹn thở. Chúng tôi đã tìm ra được cô gái
xinh đẹp. Chúng tôi đã chinh phục được nàng. Nàng đã trở thành vợ của
bạn tôi và tôi cũng yêu nàng bằng thứ tình bạn sâu xa và âm thầm kín đáo.
Mỗi lúc nhìn nàng, tôi thấy vui thích như tâm trạng của một đứa trẻ. Một
ngày kia nếu cưới vợ, đáng lẽ nàng phải là người đầu tiên để tôi gửi gắm
cái tin bí mật và quan trọng kia.
Bên dây chuông ở góc khung cửa người ta đã tháo bỏ tấm bảng nhỏ
hôm qua. Chiếc quan tài đã được đem tới tiền phòng nơi tầng dưới. Trong
phòng trên lầu nhất, tôi được chị vú nuôi chào đón và kể cho nghe về cái
lúc hấp hối của thiếu phụ; xong chị khẽ mở cánh cửa phòng...
Yvonne nằm đấy. Không còn sốt, không còn cầm cự, không còn nước
da đỏ ửng, không còn mong đợi chi nữa... Nay chỉ còn lại sự im lặng trên
khuôn mặt vô tri và trắng bệch có bông gòn bao quanh. Nơi vừng trán của
người chết thấy lơ thơ những sợi tóc đã khô cứng.
Ông de Galais ngồi thụp trong góc nhà, quay lưng lại phía chúng tôi,
chân mang bít tất không mang giày, đang hối hả lục tung những ngần kéo
lộn xộn. Thỉnh thoảng cụ lôi ra một tấm hình đã ố vàng của cô gái, kèm
theo một tràng nức nở lay động hai vai như một trận cười.
