theo nó. Nhưng một số người ngây thơ đã nghĩ sai về chiều thứ tự Chắc quý
vị đều biết rõ quan điểm của họ?"
"Tôi chưa biết," ông thị trưởng nói.
"Rất đơn giản. Không gian, theo các nhà toán học, được xem là có ba
chiều gọi là chiều dài, chiều rộng, chiều cao. Ba chiều ấy có thể được xác
định bằng ba mặt phẳng thẳng góc với nhau. Nhưng một số triết gia đặt câu
hỏi "Tại sao ba mặt phẳng, tại sao không thể có một mặt phẳng khác thẳng
góc với cả ba mặt phẳng kiả" và họ cố tạo dựng khoa hình học bốn chiều.
Giáo sư Simon Newcomb đã trình bày quan điểm này trước hội toán học
New York mới khoảng hơn tháng trước đây. Qúy vị đều biết rằng trên một
mặt phẳng (chỉ có hai chiều) chúng ta có thể biểu diễn một vật thể ba chiều
mà không làm mất bất cứ đặc tính nào của nó. Tương tự, họ nghĩ rằng với
ba chiều, họ có thể biểu diễn các vật thể có bốn chiều, nếu họ nắm vững
mọi quy luật cần thiết."
"Tôi cũng nghĩ vậy," ông thị trưởng lẩm bẩm. Đôi lông mày nhíu lại, ông
chìm vào cõi suy tư, cặp môi ông di động như người đang lập đi lập lại một
câu thần chú. "Phải, giờ tôi đã hiểu rồi," ông thốt lên sau một lúc lâu, với
một nét vui mừng không lấy gì làm rõ ràng, chắc chắn.
"Được. Tôi không ngại cho quý vị biết rằng tôi đã nghiên cứu khoa hình
học bốn chiều từ khá lâu nay, và đã khám phá ra một số kết quả khá lạ lùng.
Thí dụ, đây là tấm hình của một người phái nam lúc tám tuổi, tấm này lúc
15 tuổi, tấm này 17 tuổi, tấm kia 23 tuổi, v.v... Tất cả đều có thể gọi là
những "thời đồ", hình biểu diễn ba chiều của một sinh vật bốn chiều, cố
định và không thể biến đổi.
"Giới khoa học," kẻ vượt thời gian ngưng nói một chút để chúng tôi có đủ
thời giờ ghi nhận, rồi tiếp, "biết rất rõ thời gian chỉ là một loại không gian.
Đây là một biểu đồ quen thuộc, biểu đồ thời tiết. Đường mà tôi đang chỉ
biểu diễn những thay đổi của hàn thử biểu. Hôm qua ở mức độ cao, tối qua
