L
8. Thay đổi trò chơi
àm sao có thể thay đổi trò chơi để cải thiện khả năng hợp tác?
Một cách là giới thiệu người chơi mới. Phương pháp này có thể
mang lại những hệ quả tuyệt vời. Một cách nữa sẽ khả thi trong
tương lai gần, đó là sử dụng máy tính lượng tử để thiết lập các
thương lượng cho phép chúng ta đọc được ý định của nhau trước khi
quyết định hành động, như thế sự lừa gạt vốn là trọng tâm của mọi
thế lưỡng nan xã hội sẽ không còn hiệu quả nữa. Ở đây tôi sẽ bàn về
cả hai cách thức trên và chỉ ra cách chúng mang lại sự hợp tác lâu dài.
Giới thiệu người chơi mới
Một cách ngạc nhiên để mang lại sự hòa hợp và hợp tác từ mâu
thuẫn, bất đồng và bất hòa là đưa vào một người thậm chí còn
bất hòa hơn. Jeeves, nhân vật người hầu tinh ranh trong tác phẩm
Right Ho, Jeeves của P. G. Wodehouse, miêu tả cách hoạt động của
chiến lược này cho Bertie Wooster, người chủ nhẫn nhịn của mình,
như sau: “Chẳng gì có thể đoàn kết những cá nhân tranh cãi nhau
một cách hợp lý hơn là sự căm ghét chung dành cho một người khác.
Trong gia đình tôi, mỗi khi có bất hòa thì cả nhà đều nhất trí
rằng cách tốt nhất để hóa giải mọi mâu thuẫn là mời bà dì Annie
tới chơi”.
Khi tôi đọc được lời khuyên này, tôi đã rất ấn tượng với lời
khuyên của Jeeves và quyết định thử áp dụng với bố mẹ tôi khi họ
đang tranh cãi nhau về trò chơi Cờ Tỉ phú (Monopoly) – một trò
chơi mà cả hai đều ưa thích. Tôi rủ thằng bé nhếch nhác ở nhà bên
tới chơi cùng vì biết rằng bố mẹ tôi không thích nó xuất hiện
trong ngôi nhà sạch sẽ ngăn nắp của mình. Đột nhiên, bố mẹ tôi lại
trở nên ngọt ngào lạ thường và họ còn gợi ý thôi không chơi trò đó
nữa để đưa tôi đi chơi sở thú. Như vậy là thằng bé nhếch nhác kia
