KÉO, BÚA, BAO - LÝ THUYẾT TRÒ CHƠI TRONG CUỘC SỐNG THƯỜNG NGÀY - Trang 225

117. Tức Đỗ Hữu Vị (1883-1916): con trai út của Tổng đốc Phương, một
phi công người Việt phục vụ trong Quân đội Pháp. Nhiều tài liệu cho rằng
Đỗ Hữu Vị “là người Việt Nam đầu tiên lái máy bay chiến đấu”.
118. Vào thời này Nam Kỳ thịnh hành hai loại hình sân khấu là đờn ca tài
tử và hát bội (hát tuồng).
119. Nguyên văn ‘Petchili’: Bắc Trực Lệ, một địa danh của Trung Hoa.
Trực Lệ nghĩa là “trực tiếp bị kiểm soát”, biểu thị cho vùng đất nằm dưới
quyền kiểm soát trực tiếp của triều đình trung ương Trung Hoa. Trực Lệ
được thành lập từ thời nhà Minh, vào thời điểm kinh đô còn nằm ở Nam
Kinh dọc Trường Giang. Năm 1403, Minh Thành Tổ dời đô về Bắc Bình,
sau đó đổi tên thành Bắc Kinh. Khu vực Bắc Trực Lệ, giản xưng là “Bắc
Trực” bao gồm lãnh thổ đại bộ phận tỉnh Hà Bắc và một phần nhỏ các tỉnh
Hà Nam, Sơn Đông, cùng Bắc Kinh và Thiên Tân ngày nay. Ngược lại, khu
vực quanh Nam Kinh được gọi là Nam Trực Lệ, giản xưng là “Nam Trực”
bao gồm Thượng Hải, Giang Tô và An Huy hiện nay.
120. Bộ com-lê đuôi tôm của nam giới.
121. Nay là trụ sở Cục Hải quan Thành phố Hồ Chí Minh, đường Hàm
Nghi, Quận 1.
122. Nay là Bảo tàng Lịch sử Thành phố Hồ Chí Minh.
123. Nay là Sở Giao thông Vận tải tại góc đường Pasteur-Lý Tự Trọng.
124. Trong ngữ cảnh này được hiểu là Bộ trưởng Thuộc địa.
125. Một lãnh thổ trực thuộc liên bang (Union Territory) của Ấn Độ. Đây là
một vùng thuộc địa cũ của Pháp. Vào tháng 12 năm 2006, vùng này đổi tên
chính thức từ Pondicherry thành tên gốc tiếng địa phương là Puducherry, có
nghĩa là Làng Mới.
126. Đường bộ.
127. Tức Dinh Thống đốc.
128. Chúng tôi cố gắng bảo toàn phong cách của tác giả bằng cách giữ
nguyên lời tự nhận mình là một con bạc tinh quái (partenaire malin). (DG)
129. Tức một năm trước khi Paul Doumer được bổ nhiệm làm Toàn quyền
Đông Dương.