Nobel Kỷ niệm kinh tế học năm 2005 vì “đã nâng tầm hiểu biết
của chúng ta về sự xung đột và hợp tác thông qua phân tích lý
thuyết trò chơi”. Giải pháp của Aumann đối với thế lưỡng nan
Cuộc chiến giữa hai giới chính là: cả hai đều phải nhất trí quyết
định chiến lược của mình một cách ngẫu nhiên, chẳng hạn như tung
đồng xu hay rút thăm. Trong trường hợp của mình, chúng tôi tung
đồng xu với sự thống nhất trước rằng nếu tung phải mặt ngửa,
tôi sẽ phải ở Anh lâu hơn trước khi rời đi với Wendy; còn nếu tung
phải mặt sấp, vợ tôi sẽ đến Úc sớm hơn với tôi.
Cả hai chúng tôi đều có lợi hơn nhờ sự sắp xếp này. Aumann
gọi đó là một “thế cân bằng tương quan”, bởi nó khéo léo kéo lựa
chọn của hai bên lại gần nhau hơn. Để đồng xu quyết định vấn
đề có vẻ không ảnh hưởng gì lắm, nhưng Aumann đã thật sự nêu
lên một khái niệm giải pháp có thể còn đắc lực hơn điểm cân bằng
Nash. Nó thậm chí còn giúp giải đáp một số tình huống Kẻ nhát
gan, trong đó người tham gia dường như bị khóa chặt vào một tiến
trình va chạm gây hại cho cả hai bên, và chẳng bên nào sẵn sàng nhân
nhượng. Logic về tư lợi cá nhân vốn đang níu chân họ lại có thể
giúp hóa giải thế khóa theo “biến chiêu” khác thường của Aumann.
Tất cả đều phụ thuộc vào việc nhất trí với nguyên tắc ngẫu nhiên
hóa lựa chọn chiến lược, rồi tìm ra một bên thứ ba không được lợi
sẵn lòng áp dụng nguyên tắc này, và nói riêng với mỗi bên họ nên
làm gì mà không phải tiết lộ cho họ biết nguyên tắc đó ảnh hưởng
tới bên còn lại như thế nào. Điều này khá đơn giản trên lý thuyết,
nhưng đôi khi lại nan giải khi áp dụng trong thực tế.
Săn nai
Cuối cùng là Săn nai (Ô 3.6), thế lưỡng nan mà lý thuyết gia
trò chơi Brian Skyrms cho rằng liên quan đến vấn đề hợp tác xã
hội hơn là Thế lưỡng nan của người tù. Cái tên này được lấy từ một
câu chuyện của nhà triết học người Pháp Jean-Jacques Rousseau, kể
