Những hành khách cuối cùng. Một người Do Thái mồ hôi nhễ nhại, tay
cắp áo lông, gần như loạn óc, có hai người khiêng đồ đi kèm theo, chạy lui
chạy tới lăng xăng, luôn mồm quát lác. Những người Mỹ cuối cùng. Rồi cái
cầu tàu từ từ được rút lên. Một cảm giác kỳ lạ. Đây là đoạn kết. Một dải
nước hẹp ngăn cách con tàu với bến cảng: cả một đường biên giới. Chỉ hai
thước nước thôi, nhưng đó đã là biên giới giữa châu Âu và châu Mỹ. Giữa
sự cứu vãn và sự hủy diệt.
Ravic đưa mắt tìm Kate Hegstroem. Anh trông thấy cô cúi mình trên lan
can tàu vẫy tay từ biệt anh. Anh giơ tay lên vẫy lại.
Con tàu có vẻ như không chuyển động. Tưởng chừng chính cái bến xây
lùi lại thì đúng hơn. Một sự chuyển động hầu như không thể nhận ra được.
Rồi đột nhiên con tàu sáng trưng đã ra khỏi bến. Nó nổi lềnh bềnh trên mặt
nước tối sẫm, in lên nền trời đen, từ nay không còn gì với tới được nữa.
Anh không còn trông thấy Kate Hegstroem; không thể phân biệt được
người nào trên tàu nữa, và những người ở lại im lặng nhìn nhau, lúng túng
ngượng ngùng, hay cố làm ra vẻ tươi vui, rồi chỉ một lát sau đã giải tán.
Trong đêm tối, Ravic lái chiếc xe của Kate về Paris. Ngoài cửa xe là
những dãy rào và những vườn cây ăn quả của vùng Normandie. Trên trời,
một vầng trăng sưng to, xung quanh có quầng. Anh đã quên con tàu viễn
dương. Anh chỉ còn trông thấy phong cảnh đang trôi vun vút về phía sau.
Phong cảnh, mùi rơm rạ, mùi táo chín, cõi tĩnh mịch sâu xa của những điều
không sao tránh khỏi.
Chiếc xe lăn đi, hầu như không có tiếng động. Tưởng chừng như các quy
luật của trọng lực không còn có tác dụng đối với nó. Trôi qua vun vút
những nếp nhà, những thánh đường, những làng mạc, những vệt sáng - đó
là ánh đèn của những quán rượu và quán cà-phê bên đường; một con sông
lấp loáng, một cái cối xay, và một lần nữa lại là những đường cong mềm
mại của đồng bằng dưới vòm trời màu xà cừ, với vầng trăng tựa hồ một hòn
ngọc trai cực lớn.
