KHẢO LUẬN VỀ ÔNG PHAN THANH GIẢN - Trang 120

amiral Jaurès, le bataillon d infanterie légère qui retounait à Schanghai et le
personel de la légation française. La frégate était accompagnée de la
corvette à vapeur Cosicao, du steamer Grenada et de la corvette Circé enue
des Philipines avec le personel de la légation espagnol.
Le 5 Avril, on mouille sur rade de Tourane et, le jour même l amiral Jaurès
continua sa route vers Schanghai . . . . .
Le 6 on descend à terre. Le 7 on se met en route avec une escorte de 300
soldats annamites et de 400 porteurs. Le 10 vers midi, les légations arrivent
à Huế. Après les visites d usage, les traités ratifiés sont échangés les 13 et
14 Avril. La journée du 15 est marquée par la mort bien regretable de Lâm
Duy Hiệp, l un des deux plénipotentiares annamites. Le Choléra l avait
enlevé en quelques heures. Le 16, les légations sont reçus par Tự Đức.
Le 18 Avril au soir, les légations, ayant termimé leur mission, reprennent le
chemin de Tourane par la rivière sur les jonques impériales. Le 19 au matin,
elles embarquent à bord du Grenada qui appareille le mêm jour et arrive à
Saigon le 22 Avril . . .
A son retour à Saigon, l amiral Bonard, dont la santé avait été fortement
ébranlé par les travaux et les soucis de son gouvernement, remit la direction
de la colonie au contre amiral de la Grandière. Le 30 Avril, il fit ses adieux
aux officiers réunis dans le salon du gouvernement et leur présenta son
remplaçant >> (Vial) ( Shreiner; trang 252, 253)
Tạm dịch:
<<Theo tác giả Vial thì tàu chiến Fobin đã ra đi (từ Sài Gòn ra Huế) từ 6
tháng 3 dl (năm 1863) mang theo bản thông báo về việc phải chuẩn y bản
hòa ngay lập tức. Ngày 15, triều đình yêu cầu một gia hạn cuối cùng một
tháng để tiến hành lễ hiến tế Trời Đất (Tế Đàn Nam Giao). Lời yêu cầu gia
hạn đó không được ưng thuận. Tàu Forbin trở về Sài Gòn, để rồi ngày 1
tháng 4 dl lại chở Phan Thanh Giản và Lâm Duy Hiệp, cùng với phó hạm
trưởng là Amirault, trung úy bộ binh Tây Ban Nha là Illana mang quà cáp
của hoàng đế nước Pháp Napoléon III và của nữ hoàng Isabelle II (nữ
hoàng nước Tây Ban Nha) ra triều đình Huế để biếu tặng hoàng đế Tự Đức.
Ngày 3 tháng 4 dl (ĐTLCB ghi là tháng 2 âl: có thể là táng 2 nhuận mới