KHẢO LUẬN VỀ ÔNG PHAN THANH GIẢN - Trang 208

cơ bản cho chính sách thuộc địa tương lai của người Pháp ở Đông Dương
thì dư luận ở bên Pháp vẫn còn tiếp tục chống lại chính sách thuộc địa và
chủ trương bành trướng lãnh thổ của đoàn quân viễn chinh Pháp ở Nam Kỳ
Hạ khiến Napoléon III phải trù trừ không dứt khoác. Sau khi Rigault de
Genouilly thay thế Chasselouplaubat trong chức vụ bộ trưởng Bộ Hải Quân
và Thuộc Địa, Napoléon đã phải gởi sĩ quan hải quân hoàng triều là des
Varannes sang thanh sát vùng Java và Nam Kỳ Hạ. Sau gần 2 tháng kinh lý
Nam Kỳ, des Varannes đã ghi nhận tình hình ở Nam Kỳ Hạ tiến triển rất
khả quan cho chính sách thuộc địa của người Pháp khiến cho hoàng đế
Napoléon III đã có thái độ dứt khoác đối với những âm mưu lợi dụng thời
cơ của triều đình Huế. Napoléon III cho phép La Grandière tiến hành cuộc
xâm chiếm 3 tỉnh miền Tây Nam Kỳ.
Cùng thời điểm nầy, để chuẩn bị cho việc xâm lăng Bắc Kỳ, sau khi tham
khảo ý kiến và được phép của bộ Hải Quân và Thuộc Địa, La Grandière đã
thành lập một phái đoàn thám hiểm dòng sông Mê-Kong do thiếu tá hải
quân de Lagrée làm trưởng đoàn và trung úy Thanh Tra Bản Xứ Sự Vụ
Francis Garnier đoàn phó, Delaporte sĩ quan hải quân tập sự, 2 y sỹ hải
quân Joubert và Thorel, de Carné tùy viên của bộ ngoại giaọ Đoàn thám
hiểm có 4 người Pháp và 6 lính tập người bản xứ hộ tống cùng với 1 thông
dịch viên người Pháp và một thông dịch viên người Cam Bốt. Ngày
5/6/1866 đoàn thám hiểm rời Sài Gòn trên 2 pháo thuyền số 32 và số 27.
Trong 2 năm ròng rã, đoàn đã ngược dòng sông Mê-Kong thám hiểm lên
đến tận vùng đất tỉnh Vân Nam của Trung Quốc và và trưởng đoàn de
Lagrée đã bị chết vào ngày 12/3/1863 tại Đông Châu Phủ/Trung Quốc vì
bệnh viêm gan và được Francis Garnier và đoàn thám hiểm mang xác về
Sàigòn ngày 29 tháng 6 năm 1868.
3- PHÁP ĐÁNH CHIẾM 3 TỈNH MIỄN TÂY NAM KỲ
Đinh Mão, Tự Đức thứ 20 (1867), ngày 14 tháng 2 dl năm 186, la
Grandière phái phó thuyền trưởng Monet de la Marek theo tàu chiến
Monge ra Huế để đòi nợ bồi thường chiến phí chưa nộp đúng kỳ hạn đồng
thời thúc hối triều đình Huế phải giao nhượng ngay 3 tỉnh miền Tây. Triều
đình Huế khước từ đòi hỏi của Pháp và chỉ muốn chuộc lại các tỉnh đã bị