KHẢO LUẬN VỀ ÔNG PHAN THANH GIẢN - Trang 210

ông quan triều đình của họ đã thấy được sẻ cần phải làm cách nào để giải
tỏa một tình trạng rắc rối nhỏ nhứt.- Một số lớn dân chúng ở các tỉnh miền
Tây đã tỏ dấu hiệu cho chúng ta biết rằng họ sẵn sàng theo về với chúng ta
khi chúng ta khởi sự biểu dương lực lượng.
*
Ngày 15 tháng 6 dl năm 1867, La Grandière mật điện lệnh cho các đơn vị
tham chiến và các chỉ huy hạm đội tàu chiến: điểm tụ quân ở Mỹ Tho.
Chiều ngày 17, các đơn vị tham chiến bắt đầu di chuyển đến Mỹ Tho.
Ngày 18, lực lượng quan binh Pháp hội quân tại Mỹ Tho là 1,200 người
cùng với 8 thanh tra bản xứ và nhiều nhân viên hành chánh sẽ đặt vào
những tỉnh huyện ở các nơi sắp chiếm đóng. Ngoài ra còn có 400 lính tập
người bản xứ (còn gọi vệ binh, ngày nay gọi là dân vệ hay cảnh sát) do
Pháp tuyển chọn trong tỉnh Mỹ Tho cùng tham dự cuộc đánh chiếm nầy. Số
tàu chiến tham dự gồm có các pháo thuyền bằng gỗ la Mitraille, le
Bourdais, l Alom-Prah, các pháo thuyền bằng sắt l Espignole, le Glaive, le
Fouconneau, la Halle-barde, l Arc, tàu tuần sát Biên Hòa và một tàu vận
vận tải chạy bằng hơi nước.
Đinh Mão, Tự Đức thứ 20, ngày 18 tháng 5 âl (ngày 19 tháng 6 dl năm
1867), vào lúc một giờ trưa, soái hạm l Ondine của La Grandière từ cửa
biển Soài Rạp (Gò Công) tiến vào sông Tiền hướng về Mỹ Tho. Các chỉ
huy trưởng thủy, bộ binh, các hạm trưởng tàu chiến đều lên soái hạm để
nghe La Grandière ban phát những chỉ thị hành quân cuối cùng. Binh lính
và vệ binh bắt đầu xuống các tàu đỗ bô. Vào nửa đêm thì hạm đội tấn công
chở theo binh lính của Pháp tiến đến thành Vĩnh Long.
Buối sáng sương mù ngày 19 tháng 5 âl (20 tháng 6 dl 1867), các chiến
hạm của đoàn quân xâm lược thả neo trước mặt thành tỉnh Vĩnh Long. Vào
7giờ30 sáng, các chiến hạm đều ở đúng vào vị trí tác chiến . Binh sĩ thủy,
bộ được chuyển lên bờ bao vây thành Vĩnh Long. Một quan phụ tá hành
quân của La Grandière được phái vào thành để yêu cầu quan binh đồn trú
đầu hàng và nộp thành. Khi sương mù tan, quan binh Đại Nam mới biết
thành Vĩnh Long bị đoàn quân xâm lược Pháp bao vây(11).
Kinh lược Phan Thanh Giản và Án sát Võ Doãn Thanh ra khỏi thành xuống