KHẢO LUẬN VỀ ÔNG PHAN THANH GIẢN - Trang 28

7) Giao nạp cho trú sử tại một cảng gần nhứt những người Âu châu vi
phạm luật pháp.
8) Quyền đại diện hổ tương giữa 2 vương quốc Pháp và Nam Kỳ trước tòa
án của mỗi nước.
9) Thiết đặt các trú sứ và quyền tự do thương mại cho người Âu châu tại
các thương cảng chính yếu.
10) Ân xá cho tất cả những hành vi đã qua có liên hệ với chiến tranh.
11) Bồi thường chiến phí bốn triệu đồng.
12) Thừa nhận cho đại sứ nước Tây Ban Nha được dự phần vào việc ký kết
hiệp ước.
Cho đến nay, thượng quan vẫn không đếm xỉa gì tới thực tế đã xảy ra mà
chỉ chịu chấp nhận có 2 điều khoản là tự do truyền bá đạo gia tô và thừa
nhận cho dại sứ Tây Ban Nha đực tham dự vào việc đinh ước.
Thượng quan cứ lập đi lập lạisự oán trách về những đòi hỏi mà thượng
quan cho là quá lố của bản chức, và một mực chứng tỏ ước vọng hòa bình
của thượng quan nhưng cho đến lúc nầy thượng quan vẫn tránh né đưa ra
một phương thức chính xác về những nhân nhượng mà thượng quan đồng ý
trao cho chúng tôi.
Thượng quan đã nhiều lần lưu ý rằng những lợi lộc mà chúng tôi đòi hỏi thì
lại không có một khoản đền bù ngược lại từ phía chúng tôi đề nghị với
thượng quan, và thượng quan cho rằng trao nhượng một tỉnh Sài Gòn
không thôi thì cũng đủ ngang bằng với các tỉnh miền Tây của Nam Kỳ.
Bản chức lại hân hạnh phúc đáp rằng hoà bình sẽ khiến cho nước An Nam
có được một nền thương mại vững mạnh, sẽ tránh cho quý quốc không còn
phải chịu những sự tấn công mới của chúng tôi, sẽ khiến cho quý quốc có
thể giao lưu với các tỉnh miền Tây mà hiện nay được thoát khỏi sự thống trị
của chúng tôi.
Ngược lại, ví bằng chiến tranh cứ kéo dài thì tình cảnh kốn đốn của quý
quốc càng trầm trọng thêm. Ngài thượng quan chắc hẵn là đã phải nhận
định tình thế theo chiều hướng đó."
*
Lời lẽ cuối thơ phúc đáp của Charner vừa dẫn ra ở trên đầy giọng hăm dọa