KHẢO LUẬN VỀ ÔNG PHAN THANH GIẢN - Trang 85

phải lo ngại. Tự Đức và đình thần mật bàn chọn người bổ nhiệm làm tướng
ở quân thứ Tây Bắc. Đình thần đề cử Nguyễn Tri Phương, Trương Đăng
Quế đề cử Trần Tiễn Thành. Khi được hỏi ý kiến, Nguyễn Tri Phương và
Trần Tiễn Thành đều thoái thác không nhận với lý do là không biết được
được lòng dân và tình thế ở Bắc Kỳ. Tự Đức quyết định cử Nguyễn Tri
Phương sung làm Tây Bắc tổng thống quân vụ đại thần, Phan Đình Tuyển
giữ chức Tán lý, Tôn Thất Tuệ sung làm Đề đốc, Phạm Hán và Hoàng Mân
giữ chức Đốc binh quân thứ Tây Bắc (Bắc Ninh, Thái Nguyên, Tuyên
Quang)
Tháng 8 âl nhuận, Tự Đức 15 (1862), một đầu mục kháng chiến ở An
Giang là tú tài Trịnh Quang Nghi đã bắt giết 44 tín đồ theo đạo Gia tô vì họ
không chịu chối bỏ đạo. Phan Thanh Giản tấu trình xin bắt tội Quang Nghi
nhưng Tự Đức không nghe theo lời tấu của Phan Thanh Giản.
Phan Thanh Giản lại đề nghị cách chức Tri huyện của một đầu mục kháng
chiến khác ở Vĩnh Long là cử nhân Đoàn Tiến Thiện vì thấy rằng Thiện
kháng chiến chỉ để được hưởng lương tiền của triều đình. Tự Đức cũng
không nghe theo đề nghị của Phan Thanh Giản.
Ngày trước nước Xa Lý Ti (nay thuộc đất Vân Nam của Trung Quốc) đánh
nhau với nước Nam Chưởng. Quốc trưởng nước ấy là Thiệu Bằng Xà chạy
đem theo hơn 100 dân đinh sang xin trú ngụ ở Điện Biên (thuộc tỉnh Hưng
Hóa của Đại Nam). Sau khi thôi đánh nhau, dân chúng nước ấy xin rước Xà
về. Tự Đức lệnh cho tỉnh thần nên vỗ yên mà cho về.
Trước đây, quân Xiêm yểm trợ đưa Norodom đệ I về làm vua nước Cao
Miên rồi đặt quan cai trị người Xiêm ở U đông để bảo hộ nước nầy. Sau khi
hòa ước năm Nhâm Tuất (1862), được ký kết, vào khoảng tháng 9 d.l năm
1862 Bonard đã sang U đông gặp chính quyền bảo hộ người Xiêm cùng với
vua Norodom. Người Xiêm thì muốn liên kết với Pháp để chống lại Đại
Nam, vua Norodom thì muốn dựa vào Pháp để thoát ảnh hưởng của Xiêm
và ảnh hưởng của Đại Nam vì thế Bonard được tiếp đón trọng thể nhưng
chưa có một sự ký kết nào giữa Bonard và các chức quyền của Cao Miên.
Ở mặt Hải Dương và Quảng Yên, Trương Quốc Dụng và Đào Trí hành
quân giải vây thành Hải Dương