Lạm phát giá
tiêu dùng
06/2006
29
14
9
* Tính đến 05/2008
Sau đợt điều chỉnh giá ở đầu thập nhiên 1990, thị trường tiếp hồi phục dần dần ở
giữa và tăng mạnh ở cuối thập niên 1990. Mức tăng giá 134% trong vòng 10 năm
tính đến 2006 ít hơn so với nhiều nước khác, nhưng lại quá cao so với tỉ lệ lạm phát
giá tiêu dùng chỉ ở 29%. Đến trước năm 2002, người ta bắt đầu bàn luận nhiều về
bong bóng nhà đất, với những bài phân tích cho thấy rằng tính trên cơ sở toàn quốc,
giá nhà đất bây giờ có vẻ cao hơn so với những xu hướng trước đây
. Những
nghiên cứu khác lại phủ nhận quan điểm cho rằng đang có hiện tượng bong bóng,
nhưng không phủ nhận rằng giá sẽ tiếp tục tăng trong vòng 5 năm tới và đến 2006-
2007 thì không chắc chúng có còn tăng không
.
Giá nhà bắt đầu ngừng tăng ở một số thành phố từ cuối năm 2005, trong khi ở một
số thành phố khác thì việc bùng nổ tiếp tục kéo dài đến năm 2007. Đầu tiên, giá nhà
chỉ giảm một chút, nhưng sau đó, do khủng hoảng tài chính tháng 8/2007, chúng bắt
đầu tụt dốc. Các thành phố ở bờ biển phía Đông bị ảnh hưởng nặng nề nhất, bao gồm
Los Angeles, San Francisco và San Diego giảm cực mạnh, cả Miami và Las Vegas
cũng giảm nhanh. Tuy nhiên, ngay cả ở trong những thành phố đó vẫn có sự chênh
lệch giữa các vùng. Những vùng bị ảnh hưởng nặng nề nhất là những khu vực mới,
thường là vùng ngoại ô. Một số vùng thậm chí còn chưa xây dựng xong, những nhà
xây dựng ngưng hoạt động, bỏ lại một vài căn nhà vừa hoàn thành, góp thêm vào mớ
kế hoạch xây dựng và những công trình dở dang. Những khu vực lâu đời nhưng
nghèo nàn cũng phải chịu ảnh hưởng nặng vì người mua nhà sử dụng tiền cho vay
thế chấp dưới chuẩn để mua nhà và bây giờ không thể trả được nợ. Ở Miami, Las
Vegas và vùng Inland Empire (ngoại ô Los Angeles), nhiều người mua nhà để sở
hữu căn nhà thứ hai hoặc để đầu cơ. Khi giá giảm, các nhà đầu cơ thường bỏ đi và
bỏ cả tiền cọc, khiến những công ty xây dựng chật vật đi tìm người mua mới. Mọi
chuyện tiếp tục diễn ra năm 2008, việc suy giảm giá nhà đã lan ra ngày càng nhiều
nơi khiến hầu hết mọi người ở thành phố lớn bị ảnh hưởng, ít nhất cũng ở một mức
độ nào đó.
Chắc chắn là nhà đất đã bị định giá quá cao ở thời điểm đỉnh, nhưng cao đến mức
độ nào vẫn đang là một vấn đề gây tranh cãi. Biểu đồ 7.1 thể hiện tỉ lệ giữa giá so
với giá thuê nhà và giá so với thu nhập. Cả hai chỉ số này đã từng trải qua những chu
kỳ tăng giảm trước đây, nhưng ở thời kỳ đỉnh điểm, chúng tăng 50% so với mức
