Liệu điều này có đúng với kinh nghiệm quá khứ không? Các cơ quan xếp hạng
của Mỹ đã đánh giá trái phiếu của các công ty Mỹ trong nhiều thập kỷ và có một dữ
liệu quá khứ lâu năm về xác suất vỡ nợ của từng loại. Ví dụ như dữ liệu của
Standard and Poor’s cho thấy rằng trong dài hạn, cứ trong bất kỳ khoảng thời gian
10 năm nào thì một danh mục trái phiếu công ty Mỹ được xếp hạng BBB có tỷ lệ
5,3% trái phiếu bị phá sản.
Thông thường, trong các vụ phá sản không phải là sẽ
mất tất cả giá trị; mà sẽ có một tỷ lệ phục hồi nhất định. Nếu chúng ta giả định tỷ lệ
hồi phục là 25% (có thể là thấp), thì vào cuối giai đoạn 10 năm, các nhà đầu tư vào
danh mục sẽ nhận lại khoảng 96 USD cho mỗi 100 USD đã đầu tư. Nếu họ có thể
mua trái phiếu khi chúng có lợi nhuận cao hơn trái phiếu kho bạc 2% thì họ sẽ được
trả khá nhiều cho khoản thiệt hại này, tổng số là thêm 20% cho mỗi thời kỳ 10 năm.
Sau đó có vẻ như các nhà đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp đã được đền bù
nhiều hơn rủi ro phải chịu, ít nhất là theo dữ liệu trung bình trong dài hạn. Lý do
chính của việc này là các nhà đầu tư phải chịu rủi ro không chỉ là tỷ lệ phá sản trung
bình trong 10 năm qua, mà là trường hợp xấu nhất. Giả sử họ đã mua vào năm 1929,
sau năm đó tỷ lệ phá sản của trái phiếu doanh nghiệp cao bất thường. Vậy thì họ đã
có thể mất nhiều hơn mức thiệt hại trung bình trong thời gian dài trước đó.
Trong năm 2002, các nhà đầu tư đã phải nghĩ nhiều về rủi ro này, với nguy cơ của
việc nền kinh tế Mỹ lâm vào cả suy thoái lẫn giảm phát tiềm ẩn. Cũng đã có những
lo ngại rằng các sai phạm về kế toán được phát hiện tại các công ty như Enron và
WorldCom có thể lan rộng. Kết quả là trái phiếu công ty đã phổ biến đáng kể. Trong
giai đoạn 2003-2007, dường như rủi ro đã giảm nhờ vào sự phục hồi kinh tế và mức
độ lan rộng giảm xuống mức mới. Tuy nhiên, trong năm 2008, với một sự giảm sút
về kinh tế và khủng hoảng tài chính, các nhà đầu tư lại lo sợ rằng cuối cùng thì điều
này sẽ không chỉ là một cuộc suy thoái nhẹ mà còn là một cái gì đó tệ hại hơn nhiều.
Cho đến nay, thập niên 1930 chính là khoảng thời gian tồi tệ nhất trong thế kỷ XX -
và không có cách gì biết chắc rằng nó sẽ không xảy ra một lần nữa.
Liệu chúng ta có thể gắn kết lãi suất của trái phiếu công ty với thành tích của toàn
bộ nền kinh tế không? Trong dài hạn, trái phiếu công ty có rủi ro trung bình được kỳ
vọng sẽ mang lại cho các nhà đầu tư khoảng 1,5%-3,5% nhiều hơn so với trái phiếu
chính phủ, như vậy lợi nhuận danh nghĩa là khoảng 6%-8% (bao gồm cả tỷ lệ lạm
phát dự kiến là 2% mỗi năm). Vì các khoản vay dài hạn như thế này thường sẽ dành
cho chi phí vốn, để hợp lý, các công ty cần phải tạo ra được lợi nhuận trên vốn đầu
