giảm khoảng 25% trên chỉ số của chính phủ. Nhưng một sự sụt giảm thậm chí còn
lớn hơn vẫn có thể xảy ra nếu nền kinh tế suy giảm mạnh và kéo dài. Đợt sụt giảm
giá cả năm 2007-2008 ban đầu đã tập trung vào một số khu vực có giá bong bóng, cụ
thể là California, Florida, Nevada và Arizona, nhưng tôi cho rằng tai họa sẽ còn mở
rộng ra các khu vực khác, ngay cả những khu vực mà ban đầu rất ít bị ảnh hưởng.
Cũng như các gợn sóng của bong bóng nhà ở đang dần lan rộng, các cơn lốc xoáy
của sự thua lỗ sẽ trở lại và lan ra gần khắp mọi nơi trước khi kết thúc. Sự thua lỗ
cũng dần trở nên hiển nhiên với tất cả mọi người. Nếu nhà của bạn trị giá thấp hơn
10% so với năm ngoái thì có khi bạn còn không biết điều đó, trừ phi bạn đang cố
gắng bán nó. Các định giá luôn thay đổi. Hơn nữa, trừ phi bạn mua ngay tại đỉnh,còn
không thì có thể bạn sẽ thấy khá thoải mái. Nhưng khi giá trong khu vực của bạn
đang rõ ràng giảm đi 20 hay 30%, và mọi người đều bi quan rằng nó còn giảm thêm
thì thật khó thờ ơ được nữa.
Trước khi đợt suy giảm kết thúc, có vẻ như hơn 1/3 dân số Mỹ mua nhà thế chấp
sẽ nhận ra rằng nhà của họ đáng giá còn thấp hơn khoản nợ. Các con số thì cao, một
phần là do nhiều người vay thế chấp mới hoặc vay mua nhà nhưng không chuyển
nhà. Dữ liệu của chính phủ cho thấy tổng giá trị các ngôi nhà vào cuối năm 2007 là
khoảng 22 nghìn tỷ USD, với 10,5 nghìn tỷ là vay thế chấp, kể cả hạn mức vay dựa
trên trị giá nhà
. Nhưng khoảng ¼ số nhà là được sở hữu thẳng, do đó, nếu
chúng ta xem giá trị của chúng cũng chiếm ¼, như vậy còn lại 16,5 nghìn tỷ USD tài
sản nhà ở so với 10,5 nghìn tỷ USD vay nợ. Một đợt giảm giá 37% sẽ xóa sạch mọi
vốn liếng, nhưng tất nhiên đây chỉ là con số trung bình. Một số người sẽ gặp rắc rối
lớn và những người còn lại vẫn sống tốt. Không ai biết được có bao nhiêu người sẽ
phá sản. Rất nhiều người sẽ gặp rắc rối nhỏ và nhiều người đã đặt cọc nhiều sẽ
không muốn bỏ đi. Những người khác sẽ không muốn rời khỏi nhà. Hơn nữa, tôi hy
vọng các nỗ lực của chính phủ làm giảm số lượng các vụ tịch thu tài sản và giảm lãi
suất thế chấp sẽ có một số hiệu quả giúp giảm thiệt hại. Tuy nhiên, sự tương tác
nguy hiểm giữa nền kinh tế yếu kém, giá nhà giảm và tổn thất cho các ngân hàng sẽ
còn tiếp tục.
GIÁ NHÀ TẠI ANH
Tại Anh, rủi ro là khá lớn, có thể còn lớn hơn. Các gợn sóng bong bóng của Anh
đã lan đến khắp mọi ngõ ngách, không giống như ở Mỹ, nơi một vùng rộng lớn ở
trung tâm đất nước đã không bị ảnh hưởng. Việc giá nhà ở giảm từ đỉnh xuống sàn
khoảng 30% có vẻ không thể tránh khỏi, trong khi rủi ro là mặt trái của vấn đề. Sự
sụt giảm gần 50% là kết quả nhiều khả năng nhất và các thiệt hại của trật tự đó chắc
