HOAN HÔ GIÁ XĂNG CAO!
(SDL).
Bài viết này được xuất bản vào tháng 6 năm 2007, khi giá xăng thường ở
Mỹ trung bình là 2,8 đô-la/gallon
và giá xăng đã tăng mạnh trong
những tháng trước đó. Một năm sau, giá xăng chạm mức 4 đô-la. Khi
chúng tôi viết những dòng này (tháng 1 năm 2015), giá đã giảm một mạch
xuống còn 2,06 đô-la/gallon. Vì vậy, ngay cả khi không điều chỉnh theo tỷ
lệ lạm phát, giá xăng dầu hiện nay đã giảm 26% so với khi bài viết này ra
đời. Trong khi đó, thuế xăng dầu liên bang vẫn giữ nguyên kể từ năm 1993.
Suốt một thời gian dài, tôi luôn cảm thấy giá xăng dầu ở Mỹ quá thấp.
Khá nhiều nhà kinh tế tin điều này và cũng tin vào việc cần tăng mạnh thuế
xăng dầu.
Lý do chúng ta cần tăng thuế xăng dầu là vì việc lái xe của tôi có liên
quan đến đủ loại chi phí mà tôi không phải bỏ ra một xu − có ai đó đã trả
chúng. Các nhà kinh tế học gọi đây là “tác động ngoại hiện âm”. Vì tôi
không phải trả toàn bộ chi phí lái xe của mình nên tôi lái xe rất nhiều. Điều
lý tưởng ở đây là chính phủ có thể khắc phục vấn đề này thông qua mức
thuế xăng dầu giúp điều chỉnh động cơ lái xe riêng tư của tôi với chi phí xã
hội đi kèm việc lái xe đó.
Việc lái xe có thể có ba tác động ngoại hiện âm như sau:
1.
Việc tôi lái xe làm tăng tình trạng tắc nghẽn giao thông
đối với những lái xe khác;
2.
Tôi có thể đâm vào xe khác hoặc người đi bộ;
3.
Việc tôi lái xe góp phần gây ra hiện tượng nóng lên toàn
cầu.
Nếu phải đoán, bạn sẽ đoán trong ba điều cân nhắc này, điều nào là lý lẽ
vững chắc nhất cho việc tăng thuế xăng dầu?
