ngoài, ông coi thường con mình: con ông đáng lẽ phải hơn ông chứ, thành
công của con cái đáng lẽ phải là sự đền đáp cho bao nhiêu hy sinh của ông
chứ. Nhưng từ đáy lòng, đấy là ông coi thường chính mình; ông đổ tất cả
lên sự thất bại của đời mình.
Kwang Meng phải lăn lội tìm việc tới tám tháng sau khi ra trường. Ngày
nay chẳng mấy ai cần công nhân cổ trắng, mà học vấn của anh chỉ đủ để
làm loại việc đó. Nhà anh không có đủ tiền để cho anh học đại học, mà
Kwang Meng cũng không học giỏi đến mức kiếm được học bổng.
Khi kết quả thi được công bố, lớp anh nói chung không tỏ ra hào hứng.
Lác đác vài đứa đạt điểm cao với hy vọng đoạt được học bổng. Những đứa
nhà giàu thì chẳng cần gì phải lo: chúng đủ tiền trang trải học phí đại học,
hoặc nếu trượt thì cùng lắm là ra nước ngoài. Phần còn lại, giống như
Kwang Meng, không có hứng thú và chẳng mong đợi gì. Chúng biết điều gì
sẽ tới. Những kẻ ôm ấp mơ mộng thầm kín nhìn thấy giấc mơ tan vỡ khi đi
xin việc. Phần lớn chúng thấy mình nối gót cha, nhận lấy định mệnh là phải
sống như cha mình. Chỉ trong khoảng ngắn ngủi vài tuần trở thành người
lớn, chúng đã kịp rước lấy vẻ cam chịu không tuyệt vọng, không cao trào.
Ngày hôm sau khi biết điểm thi, hai cậu bạn học Hock Lai và Nadarajah
đến nhà anh chơi. Anh đẩy chúng vào phòng riêng, đóng kín cửa cho có vẻ
riêng tư, và bọn con trai bắt đầu cuộc thảo luận.
Hock Lai
là một tay diễn thuyết cứng cựa, lúc nào cũng có mặt trong
các cuộc tranh luận do trường tổ chức. Y có năng khiếu tự nhiên, ai cũng
bảo thế, và ai cũng tiên đoán y sẽ có một tương lai chính trị vô cùng xán
lạn. Y có vẻ tin tưởng điều đó lắm, lúc nào cũng lấy dáng vẻ thích hợp;
thậm chí ngoài giờ hùng biện, y vẫn không ngừng tranh luận. Đời là một
cuộc tranh luận lớn mà. Còn Nadarajah là tay chơi cricket khét tiếng và
ngôi sao điền kinh ở trường. Nghĩ cũng buồn cười, những người gốc Ấn
gầy gò với cẳng chân giơ xương (mà người ta vẫn gọi là cẳng gà) lại rất
giỏi chạy đường dài. Chắc vì chẳng có mấy da thịt mà đeo theo cho nặng.
Nadarajah cũng nổi tiếng qua vai diễn Portia ở đội kịch của trường, và từ
