Người vợ hai cũng tiếp luôn:
"Chàng ơi, nghe thiếp đừng đi,
Cửa nhà, cơ nghiệp thiếu gì ăn chơi" v.v...
Về mặt khảo dị, tác giả đã dày công nghiên cứu và tìm tòi tư tiệu ở khắp
mọi nơi và khắp mọi nguồn, để có thể gợi ra hoặc kể tóm tắt nhiều dị bản ở
trong nước, ngoài nước, giúp ích rất nhiều cho người đọc trong việc so
sánh, để tìm những nét đại đồng tiểu dị trong nội dung những truyện kể
thuộc cùng một chủ đề, hoặc một chủ điểm trong cách kết cấu của những
truyện cùng loại hình, trong sự lặp lại hoặc phát sinh của những "mô-típ,
hình tượng; mặt khác thấy được những nét độc đáo của truyện cổ tích Việt-
nam và sự giao lưu văn hóa giữa các nước.
Điều đáng nói là tác giả đã cố gắng tìm được nhiều dị bản ở nhiều địa
phương trong nước. Điều này quan trọng hơn rất nhiều so với việc so sánh
dị bản ở nước ngoài. Vì càng có được trong tay nhiều dị bản về một cốt
truyện đã chuyển hóa qua nhiều nơi, nhiều vùng, thì càng có cơ sở tô đậm
tính dân gian của truyện cổ tích, càng giúp người đọc dễ nắm bắt được chủ
đề đích thực của từng câu chuyện. Đọc xong truyện Cứu vật vật trả ân, cứu
nhân nhân trả oán (tập II), rồi đọc thêm dị bản Bạc hơn cầm thú ở Hà-tĩnh,
và những truyện khác ở Nghệ an, ở phường An-phụ (Hà-nội)... chúng ta
càng thấy sức sáng tạo của quần chúng mỗi nơi mỗi vẻ, cũng như nét nhân
bản rất rõ trong truyện cổ tích Việt-nam (con người không thể không cứu
đồng loại, mặc dầu biết rõ đồng loại là loài khôn ngoan nhất, nên có thể trở
thành "nguy hiểm" cho mình). Đọc sự tích Tô thị vọng phu ở Lạng-sơn, sự
tích đá Vọng phu ở Bình định và một loạt dị bản khác được dẫn dắt khéo
léo trong tập sách của Nguyễn Đổng Chi, ta mới biết sự khác nhau về chủ
đề vẫn thường gặp trong một số truyện cổ tích có bề ngoài hình như giống
nhau.
Có thể nói, giá trị của Kho tàng truyện cổ tích Việt-nam tăng lên nhiều, một
phần quan trọng là nhờ sự phong phú, dồi dào của phần Khảo dị. Tuy vậy,
