Vợ Nhân đợi mãi không thấy chồng về, lấy làm hối hận. Một hôm chị ta bỏ
nhà bỏ cửa đi tìm chồng. Cuối cùng cũng đến khu rừng phía Nam. Nghe
tiếng "Quắc! Quắc!", chị ta mừng quá kêu to: - "Có phải anh đấy không anh
Nhân!". Không có tiếng trả lời ngoài những tiếng "Quắc! Quắc!". Vợ Nhân
cứ thế theo tiếng gọi tiến dần vào rừng sâu. Sau cùng không tìm được lối
ra, chết bên cạnh một gốc cây[1].
KHẢO DỊ
Truyện Sựtích chim quốc của Trung-quốc khác hẳn truyện của ta. Theo
sách Hoàn vũ ký thì ngày xưa có Thục vương tên là Đỗ Vũ làm vua mang
hiệu là Vọng Đế. Vọng Đế lập Miết Linh làm tướng. Về sau Vọng Đế
nhường ngôi cho Miết Linh rồi bỏ đi mất, hóa làm chim tử quy, cũng gọi là
chim đỗ vũ hay đỗ quyên[2].
Còn theo Cầm kinh thì Miết Linh là bề tôi được Đỗ Vũ (tức Vọng Đế) tin
dùng cất làm tướng; về sau bị Miết Linh cướp ngôi, Đỗ Vũ tức và tiếc quá,
ngày đêm kêu "Quốc! Quốc![3]" ra rả. Sau có một ông tiên hiện ra trách: -
"Quá tin người để mất nước, kêu mà làm gì?". Đỗ Vũ thẹn quá chui lủi
trong bụi cây. Sau hóa thành chim, hễ thấy người là chạy, thỉnh thoảng vẫn
kêu "Quốc! Quốc!". Đồng bào Mường ở Hòa-bình cũng có truyện Sự tích
chim quốc tương tự với truyện của Trung-quốc. Dòng dõi họ Bạch ở Kim-
