không được ai chỉ vẽ nên kỳ cạch mãi không xong; đi dòng trong nên
không gặp xóm làng, đành phải lấy khỉ làm vợ. Trái lại, Lạnh làm đúng lời
mẹ dặn nên khi giở gói cơm ra ăn có xôi trắng thơm tho, đóng thuyền ở bên
đường được người qua kể lại chỉ bảo nên chóng hoàn thành, đi dọc sông
đục nên đánh được nhiều tôm cá và gặp nhiều làng bản. Lạnh cũng gặp hai
cô gái dưới cái cối úp sấp, chàng cũng phải chiến đấu với yêu tinh, và còn
có xà tinh và hùm tinh. Nhờ chiếm được chiếc gậy đầu sinh đầu tử, chàng
đã tiêu diệt chúng và làm sống lại người và súc vật đã bị chúng ăn thịt.
Cũng như các truyện trên, Lạnh cũng đi tìm Nóng sau khi lấy cô em làm
vợ. Lại cũng đưa cô chị (cũng bị mối ăn cụt tai) đến cho Nóng làm vợ sau
khi vô tình giết con khỉ cái đang giặt quần, vốn là vợ của Nóng. Nhưng
truyện không kết thúc bằng cuộc xung đột giữa Nóng và Lạnh, mà trái lại
bằng một không khí gắn bó giữa hai người, nhờ đó dựng lên một bản
mường thịnh vượng[19].
Người Tày còn có truyện Trứng trời, cũng là một dị bản có nhiều tình tiết
khác với các truyện trên, đặc biệt việc chàng trai lấy vợ tiên có cánh lại
tương tự với truyện Nàng tiên trong vỏ ốc (Khảo dị truyện số 117, tập III):
Có hai an hem mồ côi ở Mường Lũm. Ngày bố mẹ mất, họ giết trâu bò làm
ma quái nhiều nên trở thành nghèo. Một hôm hai anh em làm rẫy đem theo
một con chó vá. Nghe chó sủa ở đống cỏ, hai người thấy một quả trứng lớn
lạ lung. Bèn đi báo với tạo. Tạo bắt lăn trứng về nhà mình, lăn không được,
lại bảo lăn tới nhà bố mình, cũng không được. Nhưng khi bảo lăn về nhà
hai an hem thì lăn được. Từ đó, mỗi lần đi làm về thấy cơm canh sẵn sàng,
củi nước đầy đủ, áo rách vá lành...Anh bảo em: - "Mai mày đi làm, tao rình
xem". Anh thấy từ trong trứng chui ra một nàng tiên có bốn cô hầu hạ, mỗi
người làm một công việc. Xong lại chui vào trứng, trứng liền lại như cũ.
Hôm sau đến lượt em rình, khi trứng nở, hắn nhảy ra ôm lấy nàng tiên, bốn
cô kia bay mất. Nàng tiên bị tước mất cánh, đành ở lại làm vợ, trong bảy
