tích qua việc so sánh tình tiết và cách kết hợp mô-típ này với mô-típ nọ ở
từng loại cốt truyện. Đó là những thành tố tạm gọi là khả biến. Đặc điểm
nghệ thuật truyện cổ tích của từng dân tộc tùy thuộc chủ yếu vào cái bất
biến, và cũng tùy thuộc cả ở cách kết hợp giữa cái bất biến và cái khả biến
hoặc chuyển hóa từ cái khả biến thành cái bất biến - sự kết hợp và chuyển
hóa này chính là chỉ số nói lên tính cách, tâm lý, nét đặc thù trong tình cảm,
tư tưởng của mỗi một dân tộc.
Bằng cách khảo sát như đã nói, mặt khác không cô lập việc nghiên cứu nội
dung xã hội truyện cổ tích với việc nghiên cứu hình thức biểu hiện của nội
dung ấy - hai thành tố này bao giờ cũng là hai mặt của một thể thống nhất,
nhất là đối với thể loại tự sự truyền miệng, hình thức không gắn với nội
dung thì càng dễ biến động - chúng tôi mong muốn gợi lên dưới đây một
vài điểm ít nhiều có thể đặc trưng cho bản sắc nghệ thuật truyện cổ tích
Việt-nam, nhằm giúp bạn đọc đi sâu thêm vào thế giới tâm hồn người Việt
cổ truyền, cả mặt đặc sắc và mặt khiếm khuyết, cả về quan niệm nhân sinh
lẫn quan niệm thẩm mỹ, đồng thời qua đó cũng thử tìm những ảnh hưởng
do sự giao lưu đưa lại, tức là xem xét cội nguồn truyện cổ tích Việt-nam.
