sử dụng nhiều yếu tố ngẫu nhiên, các phép lạ, vật thiêng, người thần (Bụt,
Ngọc hoàng Thượng đế, tiên, thánh...) can thiệp vào cốt truyện, tạo nên
những cảnh huống bất ngờ, những cái nút đột ngột, khiến cho câu chuyện
có được những bước tiến nhảy vọt, những nghịch cảnh sinh động. Vật
thiêng do con tinh cung cấp cho chàng đốn củi trong truyện Chàng đốn củi
và con tinh (số 121) không có gì quá ghê gớm, nhưng đã tạo ra ba hoạt
cảnh thú vị cho người nghe truyện, trong đó hoạt cảnh thứ ba - cái ống
phép mầu nhiệm làm cho lão chủ quán và bà con y phải "chổng" - có vẻ
giống như một ma thuật liên quan đến tín ngưởng thờ "sinh thực khí" thời
cổ, nhưng ngày nay đã mất nghĩa[1]. Nếu không có bộ da cóc để hóa thân
thì nàng con gái phú ông trong truyện Người lấy cóc (số 126) dù tài phép
đến mấy cũng không gây được sự bất ngờ đến sửng sốt cho hết thảy đám
môn sinh bè bạn của chồng. Bộ da cóc cũng chính là "vật thiêng" có tác
dụng lạ hóa nhân vật trong truyện cổ tích này. Dù xuất phát từ một hành vi
ma thuật tôn giáo hay một biểu tượng nghệ thuật đơn thuần thì các yểu tố
thần kỳ đưa vào những truyện trên đều rất đắt, có giá trị thắt và cởi nút cho
toàn hộ câu chuyện, và do đó làm nên phần sinh sắc của mạch truyện. Cái
thực và cái ảo xen kẽ nhau, pha trộn nhau, chuyển hóa cho nhau một cách
thần tình và đúng lúc. Ở truyện Hồn Trương Ba; da hàng thịt (số 45), phép
lạ cải tử hoàn sinh nằm trong tay thần Đế Thích, nhưng vai trò của Đế
Thích thực tế lại phải thông qua một nén thương do con người thắp lên. Vì
thế, câu chuyện mới dẫn đến tấn hài kịch đánh tráo hồn nọ xác kia ở đoạn
cuối, và đến đây thì thực và ảo đã trở nên lẫn lộn. Người nghe tưởng chừng
việc hồn Trương Ba nhập vào xác anh hàng thịt để sống lại là chuyện có
thật, có thể xẩy ra, khác với anh Trương Ba sống lại trên thân xác của chính
mình.
