chỉnh, như một số truyện Mưu con thỏ, số 88; Con thỏ, con gà và con hổ,
số 86; Con thỏ và con hổ, số 87. To đầu mà dại, nhỏ dái mà khôn, số
58...được kể trong bộ sách này. Quả tình cái trục lý tính và nhân tính chi
phối quá nặng trong mọi sinh hoạt tinh thần đã hạn chế người Việt vượt lên
trên thực tại, tìm thêm nhiều con đường, mở ra những cung bậc mới cho sự
sáng tạo cổ tích Việt-nam.
Cũng như trên, so với truyện cổ của nhiều dân tộc, loại truyện phiêu lưu
mạo hiểm cũng hầu như vắng bóng trong kho tàng truyện cổ chúng ta. Loại
truyện phiêu lưu mạo hiểm thường lấy nhân vật anh hùng hiệp sĩ làm trung
tâm, và triển khai cốt truyện theo những cuộc hành trình định kỳ hoặc phiêu
lưu vô định của nhân vật, qua đó nhân vật lập nên nhiều kỳ tích và cũng
gặp gỡ không ít những chuyện rắc rối ly kỳ (ví dụ anh hùng I-ly-a (Ilya)
của người Nga, hoặc bảy chuyến đi của nhà hàng hải Sinh Bá, Ả-rập
(Arabie))[3]. Thực ra người Việt cũng có loại truyện phiêu lưu nhưng khá
đơn giản, thường mang tính cách trào phúng hoặc khôi hài. Cuộc phiêu lưu
của chàng Cuội trong Nói dối như Cuội (số 60), cuộc đời vô định của Ngốc
trong Phiêu luwu của anh chàng Ngốc hay là làm theo vợ dặn (số 190) và
Chàn Ngốc được kiện (số 108)... đều thuộc loại này. Nhưng loại truyện này
trong kho tàng cổ tích Việt-nam cũng không có nhiều.
Cũng có thể từ ngày xưa chúng ta đã từng có loại truyện phiêu lưu dài hơi
hoặc tương đối dài hơi nhưng về sau đã bị cắt xén, chia tách thành nhiều
mảnh. Chẳng phải trong Lĩnh-nam chích quái vẫn còn dấu vết một thiên
thần thoại khá liên tục về hình ảnh Lạc Long Quân chiến đấu chống Hồ
Tinh, Ngư Tinh và Mộc Tinh nhưng đã mang hình thức của 3 truyện cổ
riêng rẽ? Mặt khác, nếu tin vào giả thuyết người Việt cổ vốn có nguồn gốc
từ chủng tộc Anh-đô-nê-diêng (Indonésiens), tức là tộc người Đra-vi-điêng
(Dravidiens) ở dưới chân Hy-mã-lạp-sơn (Himalaya), đã từng di cư nhiều
đợt, trải qua nhiều chặng đi dài, từ khoảng 5.000 năm trước đây để cuối
cùng đến định cư ở mảnh đất chữ S này, thì vì sao tổ tiên chúng ta không
