"Diêm vương". Các hình ảnh âm phủ, địa ngục, dạ soa... ít nhiều đều bắt
nguồn từ đạo Phật. Truyện vua Thái Tông nhà Đường du lịch xuống cõi âm
trong một giấc mơ xem ra cũng ảnh hưởng của mô-típ Đại Mục Kiên Liên
thăm mẹ dưới địa ngục của phật thoại[14].
3. Truyện cổ tích Trung-quốc lưu truyền vào kho tàng truyện cổ tích Việt-
nam bằng 3 con đường:
1) Con đường giao lưu tự phát của quần chúng nhân dân hai bên qua trao
đổi thương phẩm cũng như trao đổi văn hóa; trong đó còn phải kể cả sự tiếp
thu gián tiếp thông qua các dân tộc thiểu số ở vùng giáp ranh hai nước như
Tày, Nùng, Dao, Mèo, Lô-lô, v.v...
2) Con đường học thuật, chủ yếu do nho sĩ truyền bá.
3) Con đường tôn giáo tín ngưỡng, do các tu sĩ, đạo sĩ, các pháp sư, phù
thủy, bói toán, phong thủy... truyền bá.
Mặc dầu Ấn-độ cách đất nước ta rất xa so với Trung-quốc, truyện cổ tích
Ấn-độ lại ảnh hưởng đến kho tàng cổ tích Việt-nam khá sâu đậm. Truyện
Ấn-độ chỉ có thể truyền vào nước ta bằng hai con đường:
1) Con đường tôn giáo. Đạo Phật truyền bá vào ta có bộ phận là từ phía
Nam lên (Tiểu thừa), nhưng có bộ phận và bộ phận này mới là chủ yếu, lại
từ Bắc xuống sau khi đã Hán hóa (Đại thừa). Những kinh sách nhà Phật
được dịch ra chữ Hán từ sớm, ví dụ Đại tạng kinh
大 藏 經 (dịch từ thế kỷ
III), Tạp bảo tạng kinh
雜 寶 藏 經, Lục độ tập kinh 六 度 集 經 (dịch từ
thế kỷ V) v.v... trong đó có nhiều truyện cổ tích, ngụ ngôn giáo huấn, có
mục đích làm cho tín đồ dễ tiếp thu.
2) Con đường giao lưu văn hóa, chủ yếu vào ta một cách gián tiếp, qua các
dân tộc thiểu số ở miền Nam, các dân tộc thuộc các nước Đông-dương và
