Cuối cùng, ta hãy nói tới mảng truyện không biết xếp vào bất kỳ một mô
hình nào trong các sơ đồ cốt truyện quốc tế cũng như các sơ đồ khu vực,
sau khi đã trải qua khâu đối chiếu so sánh nhiều lần. Khâu đối chiếu này
chắc chắn còn phải thực hiện tiếp, với nhiều thao tác chi tiết và khoa học
hơn nữa. Dù sao trong một chừng mực tương đối, cũng có thể hướng tới
một kết luận có nhiều khả năng gần sự thật nhất: đây là nhóm truyện có
nguồn gốc không ở đâu xa mà là từ bản địa.
Tính về số lượng, trong số 200 truyện chính của cả "kho tàng" - một kho
tàng đã được chọn lọc - nhóm truyện bản địa chiếm 75, khoảng một phần
ba tổng số. Chắc chắn nếu đối chiếu nhiều lần nữa, con số này sẽ còn ít
hơn. Nhưng như thế cũng đã là điều đáng khích lệ đối với chúng ta. Bởi nó
là bằng chứng không thể bác bỏ xác nhận sự tồn tại của cái "riêng trong cổ
tích của một dân tộc, trong khi cái "chung" đã là vấn đề quá hiển nhiên đối
với cổ tích học thế giới. Nhưng cái "riêng có tính chất định lượng mà ta vừa
tìm thấy, nói lên được điều gì ? Mục nhỏ cuối cùng này của bộ sách sẽ
không bàn trở lại những đặc điểm về nội dung và nghệ thuật của truyện cổ
tích Việt-nam mà chúng tôi đã giải quyết trong toàn bộ Chương IV, phần
Tổng luận. Sở dĩ chúng tôi muốn xem xét đặc điểm truyện cổ tích Việt-nam
khi chưa chia nhỏ chúng ra, căn cứ trên kết quả truy tìm nguồn gốc "ngoại
nhập" cũng như "nội sinh" của từng nhóm, vì lẽ nói đến đặc điểm truyện cổ
tích là nói đến một loại hình văn xuôi tự sự dân gian như nó vẫn tồn tại, cái
"chung" và cái "riêng" còn nằm lẫn cả ở trong đó, gắn bó, hòa trộn vào
nhau, là lực đẩy đồng thời cũng là lực hút của nhau. Và người đọc từ xưa
đến nay, bao giờ cũng tiếp nhận chúng một cách trọn vẹn, như một dòng
văn nghệ không phân thứ hạng, một cái gì đã được thanh lọc, đã vắt qua
nguồn cảm xúc và ánh sáng trí tuệ của dân tộc, để trở thành tiêu chuẩn cái
đẹp của tâm thức Việt-nam. Còn khi đã tách ra theo từng nhóm xuất xứ thì
mỗi nhóm không còn đủ tư cách đại diện cho cả loại hình, dù rằng đó là
nhóm truyện có nguồn gốc "bản địa". Mỗi nhóm chỉ có thể cấp cho ta
