Tôi để ý thấy anh tôi đang ngồi chăm chú vào trang sách bỗng hình như
thoáng nhìn thấy một cái gì, thế là anh vụt đứng ngay dậy, đóng chặt một
cửa phòng thông ra sân bên trái, và đứng án trước một cửa phòng khác
thông vào buồng giữa, miệng huýt một điệu sáo khác thường. Lập tức hai
chú chó vện và chó đen của nhà nghe tiếng sáo từ đâu xông vào với dáng
dữ tợn, cánh cửa liền đóng lại. Thế rồi anh tôi vừa điều khiển hai con chó
chạy sục sạo từ góc này đến góc kia, vừa dùng một chiếc que dài xoi đi xoi
lại phía sau các tủ sách. Bỗng chốc một chú chuột nhắt từ dưới tủ chạy vọt
ra, con chó vện chồm tới. Một tiếng "chít" vang lên, chuột đã lọt vào giữa
hai mõm chó. Cửa lại được mở ra, và anh tôi vừa cầm cái đuôi con chuột bé
tí mang đi vứt vừa cười với tôi. Bấy giờ tôi đang học trung học ở Quy-nhơn
mới trở về quê nghỉ Tết nên chưa được biết những trò này.
Anh tôi lại trở lại ngồi vào bàn và lại lặng lẽ như cũ. Nhưng không được
lâu. Bác Chất Nghĩa, một người lão bộc lâu năm của gia đình, vừa đi chợ
Huyện về, cho biết ở chợ người ta đồn mới có một vụ án mạng xảy ra ở
Vạn-phần (Diễn-châu). Chúng tôi cùng bật dây, chạy xuống nhà dưới để
hỏi tin. Bác cho biết, nghe đâu có một anh tá điền bị cường hào o ép ngặt
quá không còn biết xoay xở cách nào nữa đành liều cầm dao xông vào nhà
chánh tổng giữa ngày Tết, đâm chết y rồi đâm luôn cổ mình tự tử, bỏ lại vợ
con và một đàn con nhỏ. Nghe chuyện cả nhà chúng tôi ai cũng thở dài,
thương cho hai mạng người xấu số, lại thương cho chị vợ và đàn con anh
nông phu từ đây không biết cậy nhờ vào ai. Nhưng tôi bỗng thấy anh Gióng
có dáng vội vã. Không nói không rằng anh bỏ đi lên nhà trên, chỉ chốc sau
anh trở xuống với chiếc cặp tàng, chiếc mũ trắng, tay dắt xe đạp. - "Anh đi
đâu mà vội thế?", tôi hỏi. - "Mình ra phủ Diễn đây. Phải lên Nghèn đáp ô-tô
Hồng Ký từ Hà-tĩnh ra Vinh mới kịp chuyến chiều. Thôi chú ở nhà chơi,
mấy bữa mình về". - "Anh đi xem án mạng sao?". - "Đúng! Mình đang viết
tập phóng sự về cái nạn cường hào [2] . Mấy lâu nay lặn lội khắp Nghệ -
Tĩnh mà mãi vẫn không tìm ra một thiên truyện làm kết. Nay thì có rồi. Mà
