ở nhà một người nhà giàu, được hắn khoản đãi rất hậu. Nhưng nhè lúc
chàng ngủ say, hắn sai người bỏ rùa vàng vào chăn, rồi sáng dậy vu cho
chàng lấy cắp có tang chứng. Vì vậy chàng bị bắt giữ làm nô. Vợ chàng ghẻ
không thấy chồng lên trời, mới biết là chàng mắc nạn, lại biết được mưu
mô xảo quyệt của tên nhà giàu bèn trở về, rồi tìm đến Con Dơn. Đến nơi
cũng được tên nhà giàu khoản đãi hậu hĩ. Khi hắn bỏ con rùa để sáng dậy
vu vạ thì nàng lén đem rùa bỏ ra sau vườn, nhưng dưới bụng có đặt thêm
mấy quả trứng chim. Sáng dậy, hắn đến thì không còn tìm ra rùa, đành phải
mất tài sản cho nàng như lời giao ước. Sau đó khi cùng hắn ra vườn thấy
rùa, nàng lại đánh cuộc với hắn, nếu rùa đẻ ra trứng thì hắn phải thả tất cả
mọi người đang bị giam giữ ra. Quả tìm thấy trứng dưới bụng rùa, hắn đành
phải thả tất cả người nô lệ của hắn, trong đó có anh chàng ghẻ. Từ đó, hai
vợ chồng trở nên giàu có[3].
Dân tộc Thái cũng có truyện một người vợ thông minh, dùng mưu mẹo,
tương kế tựu kế, lấy lại tài sản mà một tên phú thương trước đây đã cướp
đoạt, do vu cho chồng mình ăn cắp. Vật môi giới ở đây không phải là con
rùa vàng mà là con mèo bạc. Truyện cũng xảy ra gần giống như trên.
Truyện của ta trên kia khá phổ biến ở nhiều dân tộc trên thế giớ với hình
tượng con mèo và cây đèn. Co-xcanh (Cosquin) trong quyển Cổ tích con
mèo và cây đèn cầy ở châu Âu thời trung cổ và ở phương Đông có kể khá
nhiều truyện thuộc loại này. Ở đây chỉ thuật một ít:
Trước hết, có hai truyện của người Tây-tạng và Ả-rập (Arabes), gần với
truyện của ta hơn.
Truyện của người Tây-tạng:
Một anh lái buôn trẻ tuổi sang Ấn-độ với nhiều hàng hóa. Một buổi chiều
