128
bờ, họ không phải trẻ lại mà già thêm ra: mặt mũi nhăn nheo, người trông quắt
lại, lông lá mọc ñầy người, ñằng sau lưng là cả một cái ñuôi. Những người ñi
gánh nước thấy vậy hoảng hồn: - "Kìa trông con quỷ, nó cắn bà con ôi!". Nhưng
lại có những tiếng khác: - "Đánh cho chết chúng nó ñi! Sợ gì!". Lập tức mọi
người cầm ñòn gánh xông lại. Cả họ nhà trưởng giả kinh hoàng bỏ chạy một
mạch lên rừng. Từ ñó, cô gái cùng với số người nghèo hầu hạ trưởng giả ñược
hưởng những của cải do chúng ñể lại.
Lại nói chuyện trưởng giả và họ hàng ñành phải nấp náu trong rừng sâu, ngày
ngày kiếm quả cây nuôi thân. Chúng ñi lom khom, áo quần rách nát trông rất
thiểu não. Nhưng chúng vẫn tiếc của. Cho nên thỉnh thoảng ban ñêm chúng lại
mò về, hoặc gõ cửa, hoặc ngồi trước nhà kêu léo nhéo suốt ñêm, gần sáng mới
trở về rừng.
Thấy vậy cô gái và mọi người sợ quá, ñêm ñêm ñóng cửa rất chặt. Họ bàn
nhau tìm cách ñuổi chúng. Họ bôi mắm tôm vào các cánh cửa, lại nung nóng rất
nhiều lưỡi cày ñặt rải rác ở cổng các nhà.
Quả nhiên, một ñêm nọ chúng lại mò về. Theo lệ thường, chúng ñánh ñu vào
song cửa kêu rít lên. Nhưng lần này chúng vừa mó ñến ñã bị mắm tôm vấy ñầy
tay rồi từ tay vấy khắp cả người, hôi hám không thể nói hết. Chúng kinh sợ dắt
nhau ra ngồi trước cổng quen như thói cũ. Nhưng vừa ñặt ñít xuống các lưỡi cày
thì chúng ñã kêu oai oái, rồi ba chân bốn cẳng bỏ chạy lên rừng. Từ ñó chúng
kệch không dám về nữa.
Trong những khi lên rừng hái củi, người ta thỉnh thoảng vẫn gặp chúng. Thấy
bóng người từ ñáng xa, chúng liền chuyền theo nhánh cây, lủi nhanh thoăn thoát.
Người ta gọi chúng là những con khỉ. Ngày nay vẫn có nhiều người cho khỉ là
thuộc nòi trưởng giả. Còn những con khỉ sở dĩ ñỏ ñít là vì chúng chịu di truyền
dấu vết bỏng ñít của tổ tiên
1
.
KHẢO DỊ
Truyện này ñược nhiều sách chép như Truyện ñời xưa... của Jê-ni-bren
(Génibrel), Mỹ Ấm tùy bút của Trương Vĩnh Tống và Loại cổ tích hay
2
, mỗi sách
chép có khác biệt về tình tiết. Theo quyển thứ nhất thì ñể làm cho cô gái trở nên
xinh ñẹp, ông Tiên không bảo nàng lội xuống giếng mà bảo ñem một cái bánh
và một cây nhang cho ông làm phép. Theo quyển thứ hai, ông Tiên làm phép ấn
quyết vào thùng nước rồi bảo cô gái tắm. Đối với vợ chồng phú trưởng giả, ông
1
. Theo lời kể của người vùng Sơn-tây, Vĩnh-yên.
2
. Do Nhà xuất bản Cây thông xuất bản.
