KHO TÀNG TRUYỆN CỔ TÍCH VIỆT NAM - Trang 1405

1405

kỷ III)

1

. Theo chúng tôi, ñây vốn là dấu vết của một mảnh thần thoại xa xưa lưu

hành ở Đông nam Á, rộng ra là Á - Úc và từng ñược thư tịch Trung-quốc ghi lại
từ sớm.

Có trường hợp chỉ sử dụng của truyện nước ngoài mỗi một cái tên (con vật

hoặc con người). Có khi ñó là cái tên dễ chấp nhận, nhưng cũng có khi ghép vào
trong truyện Việt, tên trở nên lạc lõng. Ví dụ tên "Cửu vĩ hồ tinh" trong một
truyện cùng tên, hay tên "Lã Đồng Tân" trong truyện Hà Ô Lôi (ñều ñược ghi
trong Lĩnh-nam chích quái). Cửu vĩ hồ tinh (tinh cáo chín ñuôi) nghe ra có vẻ
quen thuộc, nhưng nó lại là hình tượng của truyện dân gian Trung-quốc ñược ghi
từ rất xưa, trong sách Dật Chu thư 逸 周 書 tương truyền có từ thời Chiến quốc,
tức là trước kỷ nguyên của chúng ta. Muộn hơn thì trong Phong thần truyện
封神 傳 ñời Minh, tác giả sách này cho tinh cáo chín ñuôi là hiện thân của Đát
Kỷ. Còn Lã Đồng Tân là ai và vì sao lại lạc lõng tưởng cũng dễ hiểu: ñó là nhân
vật có thật, sống vào ñời Đường, nhưng lại nổi tiếng là một trong tám nhân vật
bất tử trong Tiên thoại Trung-quốc. Kể ra, trong truyện Cửu vĩ hồ tinh của Việt-
nam, nếu có miêu tả con tinh dùng chín cái ñuôi ñể làm một việc gì cụ thể (như
truyện Chàng con côi (Ý Pơ-jạ) của ñồng hào Tày (xem Khảo dị, truyện số 181)
cũng có con chó chín ñuôi, nó dùng những ñuôi của mình ñể cứu chủ, v.v...) thì
cũng có thể tin rằng cái tên Cửu vĩ hồ tinh không phải là cái tên vay mượn. Đáng
tiếc là chín cái ñuôi của Cửu vĩ hồ tinh trong Lĩnh-nam chích quái lại không có
một chức năng gì ñáng kể. Căn cứ vào xu hướng của tập sách thường tỏ ra chịu
ảnh hưởng cứng nhắc của truyện thần kỳ trong sách vở nước ngoài, nên chúng
tôi nghiêng về ý nghĩ cho rằng những cái tên Cửu vĩ hồ tinh cũng như Lã Đồng
Tân là bằng chứng của một sự tô ñiểm vụng về của người kể hoặc người sưu tập,
ñã "thêm râu" cho cốt truyện của ta.

Trong trường hợp tiếp thu cốt truyện, ta sẽ thấy dù vay mượn nguyên xi hoặc

gần nguyên xi, người kể vẫn có những nét thêm bớt nhất ñịnh, tối thiểu là thêm
hay bớt những tình tiết làm cho tiến trình của câu chuyện không y hệt như cũ,
hoặc có những cải biến nhằm lái vấn ñề của câu chuyện theo hướng giải quyết
mới. Và yêu cầu khách quan không phải là di chuyển một truyện cổ tích vượt
qua ranh giới một nước; yêu cầu chính là xây dựng lại, tái sáng tạo một tác
phẩm, sao cho phù hợp với quan ñiểm thẩm mỹ cũng như khuynh hướng tư
tưởng của dân tộc tiếp nhận.

1

Thủy kinh chú kể rằng: ñời Xuân thu, vua Tần Văn Công sai 40 người ñi chặt một cây kỳ lạ,

nhưng ñứt nhát nào nó lại liền nhát ấy. Một người trong số ñược phái ñi vì bị thương ở chân
phải nằm lại dưới gốc cây, tình cờ nghe lỏm ñược câu chuyện của các vị thần về cách hạ cây
ấy. Nhờ ñó cuối cùng chặt ñược cây, nhưng khi ñổ xuống, cây hóa làm trâu thần, chạy xuống
nước. Dậu dương tạp trở kể rằng: trong mặt trăng có cây quế cao 500 trượng, dưới cây có một
người thường ngày chặt cây. Cây hễ bị chặt lại liền như cũ. Người ấy họ Ngô tên Cương
người Tây-hà, vì học ñạo tiên có lỗi nên bị sai ñi làm công việc chặt quế.

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.