161
Vua Kê-cay-a chỉ muốn biết tiếng loài vật. Vua Thủy tề sẵn lòng truyền cho
phép lạ nhưng dặn chớ hở cho ai biết, nếu không thì chết tức khắc.
Một hôm vua Kê-cay-a sai ñặt ngai vàng trên một cái nền nện chặt trát kín,
bỗng nghe một lũ kiến trong nền nói vọng ra: - "Hãy hợp sức nhau lật ñổ cái
ngai của tên vua này!". Vua cười một mình. Hoàng hậu hỏi vì sao có cái cười bất
thường. Vua không nói. Hoàng hậu vật nài mãi. Vua bảo nếu nói ra thì chết mất.
Hoàng hậu bảo nếu không chịu nói thì mình cũng chết. Vua ñành hứa sẽ nói
trong một dịp tới.
Một hôm khác vua ñang ñi chơi gặp hai vợ chồng con dê. Dê vợ bảo dê chồng
lội ra giữa ao lấy cho mình một ít cỏ non, nếu không thì chết. Dê chồng mắng
ngay: - "Tao chả dại chết ñuối trong ao sâu. Mụ cứ chết ñi có hơn không. Tao có
ngu ngốc như lão vua kia ñâu mà cứ chiều vợ ñến hy sinh tính mạng vô lý như
thế".
Nghe nói vậy, vua Kê-cay-a trở về ñuổi vợ vào rừng
1
.
Trong Kinh tam tạng có truyện tương tự:
Ngày xưa con gái Long vương ñi chơi trên trần bị một người chăn bò trói
ñánh. Vua nước ấy bắt gặp, sai cởi trói thả về. Về nhà, Long vương hỏi con gái
tại sao lại khóc. Cô gái vu cho vua trên trần ñánh. Long vương bèn hóa thành rắn
tìm lên trần, nấp dưới giường vua, bỗng nghe vua nói với vợ: - "Hôm nay ta ñi
chơi gặp một cô gái bị ñứa chăn bò ñánh, ñược ta giải thoát cho".
Ngày hôm sau, dưới lốt người, Long vương ñến gặp vua trần nói: - Ông ñã
làm một việc tốt là cứu con gái tôi. Nay ông muốn gì tôi sẽ cho nấy". Vua nói: -
"Vật quý tôi ñã có nhiều. Tôi chỉ muốn hiểu tiếng loài vật" - "Ông cứ trai giới
trong 7 ngày sẽ ñược như ý. Nhưng phải giữ kín ñừng cho ai biết". Từ ñấy, vua
trần quả nghe hiểu ñược tiếng muôn loài.
Một hôm ñang ăn với hoàng hậu, vua trông thấy bướm cái bảo bướm ñực kiếm
cho nó thức ăn. Bướm ñực trả lời ai kiếm nấy ăn. Buớm cái nói: bụng nó không
muốn thế. Vua cười một mình. Hoàng hậu hỏi, vua nín lặng. Một lần khác, vua
ngồi với hoàng hậu thấy hai con bướm gặp nhau, cãi nhau và cả hai ñánh nhau
rơi xuống ñất. Vua lại cười. Hoàng hậu hỏi ñến ba lần, vua ñều không nói.
Nhưng khi hoàng hậu dọa sẽ tự vẫn, thì vua ñành bảo chờ mình ñi dạo một lát
rồi sẽ cho biết vì sao mà cười.
Để cảnh tỉnh vua trần, Long vương hóa thành một bầy dê lội sông. Một con dê
cái gọi chồng trở lại ñưa mình ñi. Dê chồng nói không thể ñưa ñược. Dê vợ cũng
ñòi tự tử và nói: - "Anh không biết có ông vua nước kia sắp chết vì vợ mình ñó
ư?". Dê chồng ñáp: - "Ông vua ấy chết cho vợ là vì hắn ngốc. Mày cứ chết ñi, ta
1
Truyện này từ sách Năm sách dạy trẻ (Panchatantra) của Ấn-ñộ truyền vào Lào.
