162
không thiếu gì dê cái". Vua trần nghe nói thế, tự nghĩ mình thua sự sáng suốt của
con dê ñực. Lúc trở về hoàng hậu lại vật vã ñòi tự tử. Vua ñáp: - "Cứ chết ñi,
trong cung ta thiếu gì cung phi, cần gì một thứ mày"
1
.
Truyện của Pháp: Con gà trống dũng cảm:
Một anh chàng nghèo khổ nhưng hay giúp người. Nhà anh chỉ có hai con cừu
anh thường chăn trên ñồi. Một hôm, anh ñuổi theo ñánh chết một con chó sói
giành lại con cừu cho một cô gái chăn cừu. Cô gái cảm ơn và tặng anh một con
chó. Hôm khác, nhờ có anh báo tin bão kịp thời cho bố cô gái chăn cừu nên ông
cất ñặt ñược gọn rơm rạ ñang phơi. Ông ta khen anh và tặng một con gà trống.
Hôm khác nữa, anh lại cứu một con rắn ra khỏi ñống lửa. Rắn bảo anh ñưa nó về
nhà và dặn khi mẹ nó ñền ơn thì cứ ñòi biết tiếng loài vật. Mẹ rắn cho anh phép
lạ ấy bằng cách thổi vào miệng và dặn anh chớ có tiết lộ bí mật mà chết.
Sáng hôm sau, anh nghe hai con vật nói nhau: - "Nếu anh chăn cừu kia biết có
gì dưới chân mình thì anh ta sẽ ñào ngay". Anh mượn cuốc ñào thử thì ñược một
thùng vàng. Từ ñấy, anh trở nên giàu có, mua ruộng ñất, làm nhà cửa, v.v... Lại
mua trăm con cừu cho chó ñi chăn, và một trăm gà mái cho gà trống cai quản.
Anh lại hỏi cô gái chăn cừu nói trên làm vợ, và anh yêu vợ rất mực.
Một buổi chiều, anh cùng vợ ñi xa về, con ngựa cái do vợ anh cưỡi ñi chậm lại
sau. Ngựa ñực nói: - "Sao không ñi nhanh, tao mà là bà chủ thì tao thúc mày" -
"Tôi chở bà chủ mà tôi lại có ñứa con trong bụng, ñi nhanh sao ñược". Anh cười.
Vợ hỏi: - "Sao lại cười". - "Đang nghĩ ñến một chuyện" - "Chuyện gì?" - "Không
thể nói ñược!". Vợ làm nũng. Anh lại nghe ngựa cái nói với ngựa ñực: - "Mày
chưa biết con ta ñã lớn tướng rồi ư?! Nếu nó mà chạy ñược thì nó vượt xa mẹ
nó". Anh cười to hơn trước. Vợ anh nổi cáu ñòi bỏ chồng nếu chồng không chịu
nói thật với mình. Chồng ñáp: - "Điều này là ñiều cấm ñối với tôi!" - "Anh hãy
nói cho tôi biết ñi!" - "Nếu nói thì tôi chết ngay" - "Hoặc anh nói cho tôi biết,
hoặc tôi trả nhẫn cưới cho anh". Cuối cùng anh hứa sẽ nói cho vợ biết chuyện bí
mật của mình khi về nhà.
Về ñến nhà, anh bảo người nhà mang ra một cái hòm thửa sẵn như một cái áo
quan. Anh nằm vào hòm rồi nói: - "Mình hãy nghĩ lại, tôi nói ra thì chết, vậy có
ñòi nói nữa không?" Vợ ñáp: - "Không nói gì thì tôi sẽ ñi". Theo phong tục, khi
chủ sắp chết, người quản gia ñặt vào tay chủ một cái bánh và một ñồng xu. Mọi
người hầu hạ trong nhà vây quanh lấy anh khóc ầm ỹ. Chó và gà cũng ở trong số
ñó. Nhưng gà ñáng lý khóc thì lại gáy to. Chó nói: - "Sao chủ ta ñã như thế mà
mày còn rống ầm lên ñược?". Đáp: - "Vì chủ ta dốt nát nên tao muốn nói cho
ông ta tỉnh ngộ" - "Mày ñịnh nói gì với ông ấy?" Gà nhảy tới mổ miếng bánh
1
Sa-van (Chavanes). Năm trăm truyện cổ và ngụ ngôn trích từ Kinh Đại tạng Trung-quốc.
