175
19. SỰ TÍCH CÁI CHÂN SAU CON CHÓ
Ngày xưa có một người ñàn bà tên là Thanh Đề rất sùng ñạo Phật. Bà ta sùng
Phật ñến nỗi cho rằng những cơm bánh do lúa gạo người ta trồng ra ở ñồng
ruộng thì không thể nào tinh khiết ñược, nên không một thứ nào ñáng ñem lễ
Phật. Vì thế, hằng năm bà ta trồng lúa nếp trong những cái gáo dừa ñựng ñất
sạch. Luôn luôn bà treo cái gáo ñó lên một chỗ cao vì sợ có người bước qua. Khi
lúa chín, bà thận trọng rứt từng hạt một, giã nó bằng một cán dao mới tinh, rồi
mới ñưa nắm gạo ñó ñựng vào bát thờ mà dâng lên chùa.
Một hôm, ở một ngôi chùa lớn trong vùng có mở hội ñón tiếp khách thập
phương. Vị hòa thượng chùa ấy cắt ñặt một số sư tiếp nhận những lễ vật của
thiện nam tín nữ ñem ñến cúng Phật. Bà nghe tin không quản ñường xa, vội ñưa
nắm gạo nếp tinh khiết của mình tìm ñến cúng ở chùa ñó. Không ngờ mấy vị sư
kia chỉ chú ý ñến lễ vật hậu hỹ của những người khác, mà chả ai tưởng ñến bà và
nắm gạo của bà. Chờ suốt một ngày không thấy ai nhận, người ñàn bà nọ tức
mình, ném nắm gạo xuống ñất rồi bỏ ra về.
Ít lâu sau, bà ta sửa một lễ cúng Phật tại nhà mình rồi mời hòa thượng và các
sư chùa ñó ñến tụng kinh. Theo lệ thường, trước khi ra về chủ nhân phải làm
bánh tặng họ ăn ñường. Để làm nhục bọn sư bất lương, bà ta giết một con chó
lấy thịt băm nhỏ với các thứ rau thơm làm nhân bánh. Sau bữa cơm chay, bà ta
ñem bánh ñó tặng mỗi người một chiếc. Đoán ñược mưu mẹo của người ñàn bà,
vị hòa thượng dặn các nhà sư cầm bánh về chứ ñừng ăn. Họ ñều vâng lời, duy
chỉ có một nhà sư là quên mất. Dọc ñường thấy bánh thom ngon, sư ta bèn bóc
ăn kỳ hết. Những người khác khi ñưa bánh về biết là nhân thịt chó ñều quẳng cả
vào gốc cây bồ ñề ở trước chùa.
Tất cả những việc ñó ñều thấu tai ñức Phật. Trước hết, ñức Phật trị tội bọn sư
bất lương và tham lam. Bọn họ bị bắt xuống ñịa ngục. Con chó chết oan ñược
sống lại. Nhưng vì nó ñã bị nhà sư kia ăn mất một chân nên lúc trở về cõi thế chỉ
còn có ba chân. Đức Phật thấy thế chắp cho nó một chân giả khác ñể nó tiện ñi
lại
1
. Những thứ rau thơm làm nhân bánh bị vứt dưới gốc bồ ñề cũng nhờ phép
Phật mọc lại xanh tốt. Đó là ba cây rau om, hành và sả. Vì những loại cây ấy bị
nhà chùa coi là ñã uế tạp cho nên sau này những người xuất gia ñều kiêng không
dùng. Về phần người ñàn bà cũng bị tội nặng: Phật bắt bà ta bỏ vào tầng ngục
thứ mười. Có người bảo ñó là bà mẹ ông Mục Liên, sau này ông ta từng xuống
dưới ñó thăm mẹ
2
.
1
Theo Lăng- ñờ (Landes). Sách ñã dẫn.
2
Xem thêm Lược khảo về thần thoại Việt-nam, phần "Cuộc tu bổ lại các giống vật". Sách ñã
dẫn; tr.88 - 89.
