211
rắc xung quanh chỗ ở và nội trong ñêm hôm nay chớ ñi ñâu cả. Hoặc nếu có ñi
thì ñưa nhau lên ñỉnh núi cao mà tránh.
Người mẹ băn khoăn hỏi thêm:
- Nhưng làm thế nào ñể cứu mọi người ñược?
Người ñàn bà ấy ngần ngừ hồi lâu rồi lấy từ trong áo một hạt thóc ra cắn tách
ñôi vỏ trấu ñưa cho hai mẹ con và nói:
- Hai mảnh vỏ trấu này sẽ giúp hai mẹ con ngươi làm việc thiện.
Người mẹ toan hỏi thêm thì vụt một cái ñã không thấy người ñàn bà hủi ñâu
nữa. Hai mẹ con vội làm theo lời dặn rồi ñi kể chuyện cho mấy người gần ñó
biết. Họ nghe nói chỉ mỉm cười cho là một chuyện bâng quơ.
Quả nhiên tối hôm ñó giữa ñám hội náo nhiệt, lúc thiện nam tín nữ ñang tấp
nập lễ bái thì bất ngờ có một dòng nước từ dưới ñất phun lên chính giữa ñàn
tràng. Nước càng phun càng mạnh làm lở dần ñất xung quanh. Người ta ngơ
ngác không hiểu thế nào, tưởng là phép Phật hiển hiện nên càng vái lấy vái ñể.
Nhưng dòng nước mỗi lúc một mạnh nuốt hết người và vật. Chỉ trong nháy mắt
ñã ngập bằng một cái ao. Thấy thế mọi người hoảng hốt bỏ cả lễ bái ñua nhau
chạy. Nhưng họ không thể chạy ñược nữa. Ở dưới chân họ ñất nứt nẻ, rung ñộng
hất họ ngã xuống. Bỗng chốc một tiếng ầm dữ dội phát ra, ñất ñá, nhà cửa,
người vật ñều chỉm nghỉm, nước tung tóe mù trời. Một con giao long to lớn từ
mặt nước nhô lên bay vòng quanh xã Nam-mẫu. Trong khi ñó thì nền nhà,
chuồng lợn, chuồng gà của mẹ con người ñàn bà từ thiện kia mỗi lúc một nâng
cao hơn mực nước.
Đau xót trước cảnh nước lụt, hai mẹ con ñem hai mảnh vỏ trấu ra. Vừa ñặt
xuống nước, họ bỗng thấy hai mảnh vỏ biến ngay thành hai chiếc thuyền. Thế
rồi, mặc gió mặc mưa, họ chèo ñi mọi nơi cố sức vớt những người bị nạn.
Chỗ ñất sụt ấy ngày nay là hồ Ba-bể ở Bắc cạn, còn cái nền nhà ấy tức là một
hòn ñảo nhỏ ở giữa hồ mà người ñịa phương gọi là Pò-già-mải
1
.
KHẢO DỊ
Truyện trên có lẽ bắt nguồn từ truyện Sự tích hồ Ba-bể của dân tộc Tày, sơ
lược như sau:
1
Theo Thực nghiệp dân báo và lời kể của dân Bắc-cạn, Pò-già-mải hay Pé-già-mải, tiếng Tày
có nghĩa là gò bà góa hay biển bà góa.
