304
Phăng Khim nhà nghèo, mồ côi bố mẹ, ở với bà nội. Bà cháu chung nhau một
cái quần, thay nhau mặc khi phải ra chợ. Sau góp tiền ñi củi mua ñược một cái
quần, một con dao. Vì bắt con tinh rái cá cứu người, anh bị mất cả quần lẫn áo.
Sau ñó ñi làm nghề nhặt phân, ngủ ở vỉa hè nhà một ông quan tên là Dèn Vản. A
Sún, cô con gái Dèn Vản thấy anh rét muớt thì thương tình bèn lấy áo ñắp cho,
không ngờ lấy nhầm phải áo mới. Sáng dậy Dèn Vải bắt ñược anh, tưởng có tình
ý với con gái, toan chém. Cô gái nhân lúc vắng, cởi trói cho anh, rồi cả hai rủ
nhau ñi trốn, và kết làm vợ chồng. Vợ có dắt lưng ñược 2 thoi vàng. Khi hết
lương ăn, vợ giao vàng cho chồng ñi mua bán, chồng ñem ném chó làm mất
vàng. Bị vợ mắng, anh nói có một chỗ có rất nhiều thứ ñó. Bèn dẫn vợ ñến một
cái hang. Và lần lượt nhặt về nhưng không cho chồng biết. Giàu có, vợ thuê thợ
làm nhà. Nhà làm xong nhưng không có cửa nào vừa cả. Phàng Khim ngủ ở
phiến ñá, phiến ñá báo mộng bảo ñưa ñá về lắp thi vừa. Anh làm theo. Không
ngờ từ ñấy mỗi lần mở cửa, vàng bay vào rào rào. Vợ phải ñóng chặt kẻo sợ
vàng về nhiều quá. Một hôm hai vợ chồng mời bố mẹ vợ ñến nhà. Dèn Vản ñòi
có chiếu hoa trải ñường mới ñi. Đến nơi còn ñòi mở cửa chính mới vào. Cửa mở
ra, vàng rơi vào ñầu, Vản chết. Mẹ vợ vui vẻ ở lại với chàng rể và con gái
1
.
Giống với các truyện của ta, người Triều-tiên có truyện Vợ người nô lệ:
Một quan thuợng có cô con gái ñẹp cấm cung, không ngờ tới tuổi biết yêu, cô
lại yêu một nô lệ. Hay tin, quan xử tử người nô lệ và ñuổi cô ra khỏi nhà. Thấy
con không chịu ñi, quan bèn sai lính ñi tìm một người nghèo nhất. Lính ñưa về
một người kiếm củi. Quan hỏi: - "Có muốn lấy con ta không?'' Người kia trả lời:
- "Có". Bèn gả ngay, bắt ñưa vợ về rừng. Đến nhà chồng cô thấy trống rỗng. Ba
mẹ bảo cô hàng ngày gánh củi ñi ñổi lấy kê. Một hôm vợ phát hiện thấy móng
tường toàn ñắp bằng vàng khối, bèn bảo chồng gỡ một hòn ra tỉnh bán. Chồng
mang về ñược nhiều tiền. Từ ñấy bán tất cả. Vợ nuôi thầy dạy chồng học. Sau
mười năm chồng trở nên giỏi hơn cả bố vợ. Vợ lại mua cho chồng một chân
thượng thư. Sau ñó bố vợ phải muối mặt ñến mừng chàng rể
2
.
Người Mèo có truyện Hòn gạch nên vợ chồng:
Có hai bố con nhà nghèo sáng ñi làm thuê tối ngủ nhờ ngoài hè nhà người.
Con ñã lớn nhưng chưa vợ vì con gái không ai thèm lấy. Khi bố sắp chết, dặn
con chôn mình tại một gò nọ, hễ thấy gì lạ thì mang về mà sinh sống. Thoạt ñầu,
mộ mọc cỏ rất tốt, anh cắt về bán cho các nhà nuôi ngựa. Sau ñó hết cỏ, trên mộ
lại mọc lên một ñống gạch màu vàng. Anh lấy một hòn ñể gối ñầu. Con gái lão
nhà giàu cấm cung, thấy chàng trai ngủ nhờ ở hè có phát ánh sáng, bèn lấy áo từ
trên lầu quẳng xuống cho ñắp. Sáng dậy, cô hỏi tung tích hòn gạch gối ñầu. Anh
1
Theo tạp chí Nghiên cứu văn học số 10 (1961).
2
Theo Ga-rin (Garine). Truyện cổ tích Triều-tiên.
