338
câu vào giấy ñại ý bảo gặp vật thì cứu nhưng gặp người thì ñừng vì nó sẽ gây ra
tai vạ cho cụ.
Ông cụ lo sắm thuyền bè, lại báo cho mọi người biết nhưng họ chỉ cười nhạo.
Một người hàng thịt muốn chọc chơi, một hôm lấy huyết lợn bôi vào mắt sư tử.
Thấy vậy ông cụ hối hả chuyển ñồ ñạc xuống thuyền. Không ngờ trời quả làm
mưa lụt rất lớn ñến nỗi người, vật, của cải,... trong vùng ñều trôi theo dòng
nước.
Trong mấy ngày lánh nạn, ông cụ vớt ñược một con khỉ. Tiếp ñến vớt một ổ
quạ. Nhưng ông cụ không nghe lời nhà sư dặn, cứu một người sắp chết ñuối và
nuôi làm con nuôi.
Một ñêm, một vị thần báo mộng cho ông cụ biết chỗ chiếc nhẫn của hoàng hậu
ñánh rơi và dặn ông cụ cho con vào kinh tìm mà lĩnh thưởng. Hùng Liêu - ñứa
con nuôi ông cụ - xin ñi thay. Hắn ñến và làm xong việc, ñược vua cho làm quan
tại triều.
Thấy Hùng Liêu không về, ông sai con trai ñi tìm. Không ngờ khi gặp, Hùng
Liêu sai bắt giam con ông cụ lại, không cho ăn. Khỉ nghe tin, trèo vào ngục ñưa
hoa quả cho anh rồi tiếp ñó quạ lại ñưa thư của anh về cho cha hay.
Ông già vào kinh giãi bày nỗi khổ với Bồ công là thượng thư bộ Hình. Sau
cuộc ñiều tra, Bồ công mời Hùng Liêu tới dự một bữa tiệc chỉ có nước lã thay
cho rượu. Thấy Hùng Liêu trách, Bồ công nói: - "Uống một vài chén nước chả
hơn là uống cả một bụng nước ở sông Hoàng-hà ngày xưa ư?". Hùng Liêu toan
gây sự nhưng cha nuôi hắn ñã bước ra vạch mặt hắn. Hắn cúi ñầu nhận tội và
sau ñó quan tước của cải của hắn lại chuyển sang tay cha con ông cụ
1
.
Người Lào có truyện Con rùa vàng cũng tương tự với truyện của ta nhưng
thay vào rắn nước là một con rùa:
Một ñôi vợ chồng già không con. Một hôm vợ câu ñược một con rùa vàng.
Quẳng ñi mấy lần rùa vẫn mắc câu. Rồi ñó, hai vợ chồng giữ rùa làm bạn. Một
hôm rùa báo tin mưa lụt: hai vợ chồng theo lời rùa cứu một con hổ, tiếp ñến một
con rắn, nhưng họ lại quyết chí cứu một người sắp chết ñuối trái với lời rùa.
Nước rút, hổ và rắn trở về chỗ cũ. Sẵn gặp khi có nàng công chúa ñi thăm bà
hoàng nước bạn, qua một khu rừng nghỉ lại, hổ bèn cắp lấy hộp nữ trang của
công chúa ñưa cho hai vợ chồng ñể trả ơn. Họ bày ñồ nữ trang giữa nhà khoe
với mọi người. Anh chàng ñược cứu thấy thế ñi báo vua lấy công. Rắn nghe tin
vợ chồng ông già bị hạ ngục bèn mò vào cung châm nọc vào mắt làm cho công
chúa bị mù. Thấy con ñau ñớn, vua hứa sẽ chia nửa nước cho ai chữa ñược. Tất
cả thần dân ñều phải ñến chữa. Đến lượt hai vợ chồng già, rắn trao cho một thứ
1
Theo Phụ nữ tân văn (1931).
