KHÓC LÊN ĐI, ÔI QUÊ HƯƠNG YÊU DẤU - Trang 15

được mọi giới chú ý tới và ông trở thành một người có uy tín về những vấn
đề xã hội ở Nam Phi.
Thế chiến thứ nhì bùng nổ, kế hoạch cải huấn ở trại Diepkloof phải bãi bỏ
vì thiếu tiền. Khi chiến tranh chấm dứt, ông muốn đi nghiên cứu những trại
giam thiếu niên ở Na Uy, Thụy Điển, Anh và Mỹ. Ông phải bán các phiếu
bảo hiểm nhân mạng của ông để có tiền lộ phí. Bà vợ khuyến khích ông và
ở lại Nam Phi với hai người con.
Ở Thụy Điển, ông xúc động khi đọc tiểu thuyết: Men uất hận ( Grapes of
Wrath ) của John Stienbeck và nẩy ý định viết một tiểu thuyết tương tự, tả
nỗi uất hận của dân da đen Nam Phi. Vì không quen thuộc ai ở Trondheim
mà lại không biết nói tiếng Thụy Điển, ông sống cô liêu trong một phòng ở
khách sạn, và một hôm, nguồn hứng dào dạt, ông viết một hơi từ năm giờ
tới bảy giờ chiều trong chương đầu của quyển tiểu thuyết. Lúc đó ông chưa
bố cục, chưa biết tình tiết sẽ biến chuyển ra sao, nhưng đề tài thì đã rõ ràng:
ông sẽ chép lại những kinh nghiệm sống của ông.
Từ Trondhiem, ông lại Oslo rồi London rồi Huê Kỳ. Tới khách sạn nào,
ông cũng tiếp tục viết và tới San Francisco thì truyện đã hoàn thành ( 1947
).
Và khi ông trở lại Nam Phi thì trong hành lý của ông có thêm một bản thảo
nó làm cho đời sống của ông thay đổi một lần nữa. Tác phẩm Khóc lên đi,
ôi quê hương yêu dấu xuất bản lần đầu tiên ở Huê Kỳ ( Scribner, 1948 ) khi
được hoan nghênh, khi tái bản ở Nam Phi thì bán chạy hơn bất cứ cuốn nào
khác chỉ trừ Thánh kinh. Một năm sau, được dịch ra tiếng Pháp ( nhan đề:
Pleure, pays bien aimé – nhà Albin Michel ), và tới nay được dịch ra trên
hai mươi ngôn ngữ, và quay thành phim.
Ông nổi danh, từ bỏ chức giám đốc Trại cải huấn Diepkloof sau mười ba
năm phục vụ, chuyên tâm sáng tác, làm các công việc xã hội và hoạt động
cho đảng Tự Do thành lập năm 1953 để bênh vực công lý và dân chủ cho
người da đen, đả phá hàng rào màu da của đảng Quốc Gia. Ông làm Phó
chủ tịch rồi Chủ tịch đảng, cất một bệnh viện để săn sóc người da đen bị lao
phổi, mở một trường học đầu tiên dạy công nghệ cho trẻ em da đen.
Trong thời gian đó ông sáng tác thêm một truyện nữa: The land and the