ALAN PATON
KHÓC LÊN ĐI, ÔI QUÊ HƯƠNG YÊU DẤU
Dịch giả: NGUYỄN HIẾN LÊ
CUỐN BA - Chương 1
Đầu máy xe lửa tuôn khói và tiếng còi vang lên trong cánh đồng cỏ miền
Transvaal. Những đồi trắng bèn bẹt của khu mỏ lùi lại phía sau và cánh
đồng trải ra tít mù. Họ ngồi gom lại với nhau, Kumalo ôm đứa cháu trên
đùi, còn thiếu nữ thì ôm cái xắc chứa tất cả các đồ đạc của nàng, thứ xắc
bằng giấy mà các tiệm thường tặng khách hàng. Đứa nhỏ đòi mẹ, nhung
Kumalo bảo mẹ nó đi có việc và nó không đòi nữa.
Tới Volksrust, đầu máy xe lửa bỏ các toa lại và người ta móc toa vào một
cái đầu máy khác có một cái lồng trên mui tiếp nhận điện lực từ hai sợi dây
cáp trên cao truyền xuống. Rồi chuyến xe lượn quanh co những sườn đồi
dốc của miền Natal và Kumalo bảo thiếu nữ rằng đã tới Natal. Nàng tò mò
thích thú vì chưa bao giờ đi miền này.
Bóng tối đổ xuống, đêm đó chuyến xe ầm ầm chạy qua những bãi chiến
trường thời xưa. Họ đi ngang qua nhưng không nhìn thấy những đồi Mooi,
Rosetta, Balgowan. Khi mặt trời mọc thì xe lại lượn quanh những đồi cao
nhất, xuống châu thành xinh đẹp Pietermaritzburg.
Tới đây, họ lên một chuyến xe khác chạy theo thung lũng Umsindusi,
ngang qua những chòi đen, băng ngang Edendale, Elandskop rồi xuống
thung lũng lớn Umkomaas, tại đó có các bộ lạc ở trên một khu đất cằn cỗi,
không sao cứu vãn được nữa. Người ta bảo Kumalo rằng trời không chịu
mưa xuống, dân chúng không thể cày bừa trồng trọt gì cả, thế nào thung
lũng này cũng bị nạn đói kém.
Tới Donnbrook, họ lại sang xe một lần nữa chiếc xe lửa lần này như một đồ
chơi chạy về Ixopo, ngang qua những đồi xanh mướt, nhấp nhô ở
Eastwolds và Lufafa. Tới Ixopo, họ xuống xe, nhiều người vẫy chào họ
mừng rỡ reo: “ Chà! Đi chuyến này lâu dữ ”.
Ở đây, họ lên chiếc xe lửa cuối cùng, và đường xe lửa chạy theo con đường
cái đẹp đẽ vô miền đồi. Trong xe nhiều người biết Kumalo và ông sợ những
