KHÓC LÊN ĐI, ÔI QUÊ HƯƠNG YÊU DẤU - Trang 36

- Thưa Umfundisi, đó là những tảng đá đào từ mỏ lên. Vàng lấy ở trong đó
ra.
- Làm cách nào đào tảng đá lên được?
- Thưa Umfundisi, người ta xuống hầm rồi đào. Nếu đá cứng quá, không
thể đục thì người ta bỏ đi, để cho người da trắng lại dùng những cái gậy lửa
(3) làm cho nổ tung lên. Lúc đó người ta trở lại lượm, chất vào xe, đưa nó
lên một cái lồng, lồng rút lên theo một ống như ống lò nhưng dài, cao
không kể xiết.
- Làm sao nó lên được?
- Nhờ có một bánh xe lớn nó quay. Đợi chút nữa tôi sẽ chỉ cho Umfundisi
thấy.
Kumalo làm thinh, tim ông đập nhanh hơn một chút, vì kích thích và vì sợ.
- Đây bánh xe đây, thưa Umfundisi. Bánh xe đây nè.
Một cái giàn lớn, bằng sắt đưa vút lên trời, trên ngọn có một bánh xe bự
quay tít, đi nhanh tới nỗi loá mắt không thấy căm của nó nữa. Chung quanh
là những ngôi nhà lớn, những ống tua tủa phun khói, và người ta lăng xăng
qua lại. Một đoàn xe tải dài vô tận leo lên một ngọn đồi lớn trắng, lên tít
trên không.
Ở dưới chân đồi, lộn xộn đủ các xe hơi, xe cam nhông, xe buýt.
Kumalo hỏi:
- Phải Johannesburg đấy không?
Bọn hành khách cười, vẻ tự tin lắm. Có vài người lui tới miền này rất
thường.
Họ bảo:
- Đã nhằm gì đâu. Ở Johannesburg, còn có những ngôi nhà cao, cao như…
Nhưng họ không biết phải nói: cao như cái gì cho đúng. Một người hành
khách nói với một người bạn:
- Này anh, anh biết ngọn đồi dựng đứng sau khoảng đất rào kín của ba tôi
không? Cao như ngọn đồi đó.
Người bạn kia gật đầu, nhưng Kumalo không biết ngọn đồi đó ra sao.
Bây giờ đây nhà cửa nối tiếp nhau không ngừng, nào nhà, nào đồi trắng, rồi
những bánh xe hơi lớn, những đường phố nhiều vô kể, rồi xe hơi, xe cam