KHÓC LÊN ĐI, ÔI QUÊ HƯƠNG YÊU DẤU - Trang 70

khi nó chăm chú nghe những tên thanh âm trầm trầm và du dương. Những
lúc đó bác nó thích lắm vì ở giữa châu thành lớn này ông động lòng nhớ
quê; trong thâm tâm ông rất thích thú được nhắc lại những tên ở quê hương
ông. Đôi khi Gertrude nghe tiếng ông, bèn tiến lại, e lệ đứng ở cửa phòng,
nghe ông tả những cảnh đẹp nơi chôn nhau cắt rốn của nàng. Lúc đó,
Kumalo lại càng vui, và thỉnh thoảng ông lại hỏi em:
- Em còn nhớ không?
Và nàng đáp:
- Dạ, em còn nhớ – Nàng mừng rằng anh mình đã hỏi han mình.
Nhưng cũng có những lúc, đương vui thì ông sực nhớ đến đứa con trai của
ông. Những lúc đó, trong một thoáng, ông thấy những ngọn đồi tên trầm
trầm và du dương kia hiện lên, hoang tàn dưới ánh nắng như thiêu như đốt,
thấy dòng suối cạn khô, đàn bò gầy ốm, uể oải, lang thang trên mặt đất đỏ
không có lấy một cọng rễ. Chỉ còn là một xứ của các ông già bà cả, các bà
mẹ và trẻ thơ, nhà nào cũng có một vài người bỏ ra đi rồi, cũng mất một cái
gì rồi. Giọng ông ngập ngừng, run run rồi tắt, ông im bặt, vẻ trầm ngâm.
Có thể là vì ông không kể truyện nữa, cũng có thể là vì ông thình lình ghì
chặt đứa nhỏ, nên nó mất vui, vùng vẫy để tụt xuống đất và chơi với mấy
khúc cây của nó. Và như kiếm một cái gì để chấm dứt cái nỗi đau lòng tự
nhiên nó tới đó, ông bèn nghĩ tới bà vợ, tới các bạn thân, tới những đứa trẻ
từ trên đồi xuống, lần lần ló ra khỏi đám sương mù để tới trường. Những
hình ảnh đó thân thiết với ông quá, ông thấy hết đau khổ và lặng lẽ gần như
bình tĩnh ngắm nó trong tưởng tượng.
Ai biết được cái bí mật của kiếp sống gởi trên cõi trần này. Ai biết được tại
sao trên cái thề giới sầu khổ này, con người thỉnh thoảng gặp được một
niềm an ủi? Xin cảm ơn Thượng Đế, trên cõi trần khổ ải này có được một
người yêu làm cho lòng ta bớt chua sót, được một đứa trẻ để chơi với nó.
Xin cảm ơn Thượng Đế vì cái tên du dương như nhạc của một ngọn đồi, vì
cái tên của một dòng sông làm cho tâm hồn ta nhẹ nhàng, dù là tên một con
sông đã khô cạn không còn chảy nữa.
Ai biết được cái bí mật của kiếp sống gởi trên cõi trần này? Ai biết được tại
sao chúng ta sống, chiến đấu rồi chết? Ai biết được có cái sức gì làm cho