sẽ xé nát vụn. Ở thành phố, bọn học trò cười cợt ông, và lũ trẻ sợ hãi chạy
biến đi khi ông tiến tới chào hỏi chúng. Về cuối đời, trí óc ông trở nên hỗn
loạn đến mức ông bắt đầu tự gọi mình bằng nhiều cái tên khác nhau –
Scardinelli, Killalusimeno – và một lần, khi một người tới thăm chậm trễ
trong việc rời khỏi phòng ông, ông dẫn ông ta ra cửa và nói, với ngón tay
giơ cao cảnh báo: “Ta là Chúa Bề trên.”
Trong những năm gần đây, đã có nhiều suy đoán mới về cuộc đời của
Hölderlin trong căn phòng ấy. Một người cho rằng bệnh điên của Hölderlin
chỉ là giả mạo, và đó là cách ông đáp trả với những phản ứng chính trị đầy
mâu thuẫn bao trùm lên nước Đức theo sau cuộc cách mạng Pháp, thi sĩ
muốn rút lui khỏi thế giới. Ông sống, như người ta nói, dưới tầng hầm của
tòa tháp. Theo như giả thuyết này, tất cả những tài liệu ghi chép về bệnh
điên của Hölderlin (1806-1843) trên thực tế được soạn ra bằng mật mã bí
mật, thuộc về cách mạng. Thậm chí có cả một vở kịch phát triển theo ý kiến
này. Trong cảnh cuối của vở kịch đó, chàng trai Marx trẻ trung đã đến thăm
Hölderlin tại tòa tháp của ông. Chúng ta được đưa đẩy tới một dự đoán là từ
cuộc gặp gỡ này, chính nhà thơ già nua đang chờ chết đã trở thành nguồn
cảm hứng cho Marx viết ra Bản thảo kinh tế và triết học 1844.Nếu chuyện
này là sự thật, thì Hölderlin không chỉ là nhà thơ Đức vĩ đại nhất trong thế
kỷ mười chín, mà còn là nhân vật trung tâm của lịch sử tư tưởng chính trị:
cầu nối giữa Hegel và Marx. Với một sự thật được tài liệu ghi nhận là thời
còn trẻ Hölderlin và Hegel từng là bạn bè. Họ là bạn đồng môn tại một
trường dòng ở Tübingen.
Tuy nhiên, suy đoán về những điều ấy chỉ khiến A. thấy chán ngắt. Anh
chẳng gặp khó khăn gì với việc chấp nhận sự tồn tại của Hölderlin trong căn
phòng. Anh có thể đi xa đến mức khẳng định Hölderlin chẳng thể sống sót
nổi ở đâu khác. Nếu không nhờ lòng nhân ái và tốt đẹp của Zimmer, thì có
thể đời Hölderlin đã kết thúc sớm từ lâu.
Lẩn trốn vào trong một căn phòng không có nghĩa là con người đó đã bị
che mắt. Bị điên không có nghĩa là con người ấy trở nên câm điếc. Rõ ràng
hơn hết, căn phòng ấy đã đưa Hölderlin trở lại với cuộc sống, trả lại cho ông
bất cứ điều gì cuộc đời đã để dành lại cho ông để ông sống. Như Jerome
